پیام سپاهان - کاشان - مدرس حوزه و دانشگاه گفت: حوزه‌های علمیه و در رأس آن مبلغان، وظیفه خطیری در شناسایی آسیب‌ها، خطرها و انحراف‌های دینی و اعتقادی برای معرفی به جامعه شاعران و مداحان و جلوگیری از رشد و ترویج این آسیب‌ها در حوزه ادبیات آیینی دارند.

الهام عربشاهی کاشی روز شنبه همزمان با روز شعر و ادب پارسی و بزرگداشت استاد سیدمحمدحسین بهجت تبریزی متخلص به شهریار (27 شهریور) در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: شعر آیینی، شعری متعهد و متأثر از آموزه‌های دینی، حکمی، اخلاقی و سرشار از معارف اسلامی و در خدمت ارزشهای دینی است.
وی با بیان اینکه ادب آیینی بخش وسیعی از ادبیات ایران را به خود اختصاص داده و از گذشته تاکنون به ویژه در دوره معاصر، نقش بسزایی در زنده نگه داشتن معارف دینی اهل بیت(ع) دارد، اظهار داشت: واقعه عاشورا، شهادت امام حسین (ع) و یاران باوفای ایشان شاکله اصلی ادب آیینی است.
به گفته وی، تاریخچه شناخت دین و آموزه‌های آن، مؤید تفکیک‌ناپذیر بودن انحراف‌ها، کج‌اندیشی‌ها، خرافه‌ها و اندیشه‌های باطل از این حوزه است.
مدرس دانشگاه کاشان با اشاره به اینکه آسیب‌شناسی شعر آیینی به عنوان یکی از آسیب شناسی‌های دینی، بیشتر شناخت بایدها و نبایدها، لغزش‌ها و آفت‌های این مجموعه از اشعار را بیان می‌کند، یادآور شد: تجزیه، تحلیل و آسیب‌شناسی شعر آیینی در پنج نوع محتوایی، ادبی(بلاغی)، زبانی (آوایی)، واژگانی و صرفی و نحوی قابل توجه است.
آسیب محتوایی در شعر آیینی
عربشاهی گفت: البته تحقیقات نشان می‌دهد آسیب محتوایی بسیار وسیع‌تر از چهار نوع دیگر آن و به منزله زنگ خطر و بیان کنننده این است که باورها و اعتقادات ذهنی و قلبی مردم بیش از سایر موارد دستخوش انحراف، تحریف، بدعت و ترویج اندیشه‌های غلط در این نوع آسیب شناسی قرار می‌گیرد.
وی، ترویج اندیشه‌های غلط را شامل الوهیت‌انگاری ائمه معصومین(ع)، تحریف‌های لفظی و معنایی کلام، بدعت گذاری، به کار بستن احادیث و روایت‌ها با سند مخدوش و گاه فاقد سند، اسطوره‌سازی، رعایت نکردن آداب صحیح سخن گویی با ائمه(ع) و قیاس حضرات معصومین با شاهان و شاهزادگان برشمرد و اظهار داشت: پایین آوردن شان خود تا حد یک حیوان پست برای استعلای(برتری دادن) مقام ائمه (ع)، رواج جمال پرستی و توصیف جمال امام معصوم(ع) به شیوه معشوق زمینی، آمیختن مدح آنان با تغزلات عاشقانه، جبرگرایی و آسیب‌های اعتقادی در بخش ادبیات انتظار است.
به گفته وی، روی آوردن به توصیف به جای تبیین، منحصر کردن ادب عاشورا به چند شخصیت خاص، پیوند کم رنگ شعر آیینی با مسایل روز جهان، مرثیه سرایی صرف و توجه نکردن به شخصیت ممتاز علمی ‌و فرهنگی ائمه معصومین (ع) و افزودن داستان‌های جعل شده به پیکره ادب آیینی از دیگر مواردی است که در آسیب‌شناسی محتوایی مشاهده می‌شود.
مدرس حوزه و دانشگاه با تاکید بر اینکه ورود روایت‌های غیرمستند یا نامعتبر در پیکره شعر آیینی و تکیه بر گزارش‌های مخدوش تاریخی، بیشترین بسامد آماری را به خود اختصاص داده است، افزود: دانش سطحی و کم‌عمق برخی از شاعران از مفهوم امامت و مراجعه نکردن آنان به آبشخورهای مورد اعتماد و اطمینان از دیگر دلایلی است که شاعران آیینی، دچار آسیب‌هایی از جمله غلو، کمیت‌گرایی، سطحی‌نگری، بی‌دقتی در نقل مطالب و حادثه‌های تاریخی، بدعت و تحریف می‌شوند و از رسالت گران سنگ شعر آیینی غفلت می‌کنند.
آسیب‌های زبانی و بلاغی
عربشاهی با یادآوری اینکه آسیب‌های زبانی و بلاغی پس از آسیب‌های محتوایی بالاترین بسامد آماری را داشته است، ادامه داد: آسیب‌های زبانی از جمله ایرادهای عروضی و عیب‌های وزن و قافیه فراوانی بالا و آسیب‌های بلاغی نیز شامل استخدام آرایه‌های تکراری در مدح ائمه اطهار(ع) و استعمال مختصات سبک کهن در شعر معاصر و عامیانه گویی، رشد چشمگیری داشته است.
وی اضافه کرد: پس از آسیب‌های محتوایی، زبانی و بلاغی آسیب‌های واژگانی با انواع تکرار در سطح واژه، جمله، عبارت و انواع تعقیدات لفظی و معنوی و در مرحله آخر اشکال‌های صرفی و نحوی بیشترین بسامد را داشته است.
رفع اشکال‌های رایج شعر آیینی در پنج سطح
مدرس دانشگاه کاشان رفع اشکال‌های رایج شعر آیینی در پنج حوزه را وظیفه شاعر آیینی دانست و افزود: رفع اشکال‌های رایج در راستای غنای شعر آیینی، اعتلای این شعر و البته با اولویت کوشش در حفظ و حراست از دین، اعتقادها و باورهای مردم است.
وی با اشاره به اینکه بیشتر مردم در آیین‌های مداحی و روضه‌خوانی فقط مستمع صرف و در حال آموزش و یادگیری مطالب هستند و با ذهن سپردن شنیده‌ها آن را به سرعت به دیگران انتقال می‌دهند، یادآور شد: پنج حوزه رفع اشکال شاعر آیینی شامل تلاش و یاری شاعر این حوزه ادبی برای بالا بردن سطح مطالعه خود، توجه به عنصر تعلیم و تربیت، آموزش و نیز پیگیری مطالب در منابع معتبر روایی، تاریخی، تحقیق و پژوهش در متون کهن اسلامی، تشخیص راست از ناراست و انعکاس نتیجه‌های مطالعات و پژوهش‌های خود در عرصه شعر برای ترویج و تعالی حقیقت و نجات اعتقادات و باورهای مردم از گزند انواع تحریف‌ها است.

ادبیات آیینی و واقعۀکربلا
مدرس حوزه و دانشگاه با بیان اینکه موضوع شهادت امام حسین(ع) بخش بزرگ و مهمی ‌از تاریخ سیاسی شیعه را به خود متوجه کرده است افزود: در اصل این واقعه قسمتی از سند هویت دینی ملت ما و گره خورده با ذهن و زبان مردم و زندگی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آنها است.
به گفته وی، با توجه به اثرگذاری بسیاری از حادثه‌ها و تحول‌های اجتماعی بر جامعه شاعران و مداحان و ارتباط مستقیم این اقشار و آثار آنان با ذهن، زبان و فرهنگ مردم هرگونه خدشه یا آسیبی در پیکره این گونه ادبی، حیات اجتماعی، مذهبی و فرهنگی یک ملت را تهدید و راه برای معاندان، معارضان و دشمنان دین باز می‌کند.
عربشاهی، ضرورت آسیب شناسی و تحلیل گونه ادبی با موضوع عاشورا و واقعه کربلا را مساله مهم و در اولویتی در راستای پرداختن به این موضوع، تحقیق و پژوهش و ایجاد زمینه ارتقای کیفی آن دانست و ادامه داد: حوزه‌های علمیه و در رأس آن مبلغان، وظیفه خطیری برای شناسایی آسیب‌ها، خطرها و انحراف‌های دینی و اعتقادی و معرفی آنان به جامعه شاعران و مداحان در راستای جلوگیری از رشد و ترویج این آسیب‌ها بر عهده دارند.
بیست و هفتم شهریور، سالروز درگذشت شهریار، شاعر ایرانی، با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، روز ملی شعر و ادب پارسی، نامگذاری شده است.
شهرستان کاشان با جمعیت افزون بر 364 هزار نفر در فاصله حدود 200 کیلومتری شمال اصفهان قرار دارد.
برچسب‌ها
کربلا حوزه علمیه سید محمد حسین شهریار دانشگاه کاشان کاشان ادبیات عاشورا