چاپ

پیام سپاهان - اصفهان -کارگردانی که در روزهای پایانی زمستان برای فیلم «خانه روشنان» جایزه مستند برگزیده جشنواره مهر سلامت را دریافت کرد،در روزهای ابتدایی بهار از خاموشی چراغ امید مستندسازان اصفهان می‌گوید.

خبرگزاری مهر ، گروه استان‌ها: قصه «خانه روشنان» درباره زنی است که در یک محیط تاریک، از پا ننشسته و چراغی را روشن کرده است. شاید پرداختن به اهمیت حفظ سلامت روان فردی را بتوان علت برگزیده شدن مستند زهرا نیازی در جشنواره مهر سلامت دانست. این بانوی مستندساز، در گفت‌وگوی خود با مهر، به امید تغییر عملکرد، کبریت «نقد» را روشن کرده است:
با توجه به وضعیت فعلی سینما از دید شما وضعیت مستندسازان در اصفهان چطور است؟
صادقانه بگویم، خوب نیست. گویی در خواب فریاد می‌زنیم و صدایمان به گوش کسی نمی‌رسد. چندی پیش در تهران یکی از همکاران ما برای پنج میلیون تومان هزینه امرار معاش، رفت در دل کرونا و جانش را از دست داد. به گمانم این وضعیت خیلی از ما مستندسازان است. خواهش می‌کنم بروید و از دیگر مستند سازان شهر که هر کدام افسرده و گوشه گیر شده اند بپرسید. گویی زمان نوشتن وصیت‌نامه‌ها فرا رسیده است.
فکر می‌کنید سهم کرونا در به وجود آمدن این وضعیت چقدر است؟
ویروس کرونا به تمام اقشار مردم آسیب‌زده، اما برای مستندسازانی که باید راویان این دوره برای نسل‌های آینده باشند سختی دو چندان داشته است؛ از طرفی ارتباط مستقیم و بی‌واسطه با مردم، به جان خریدن خطر ابتلاء به کرونا، توقف و تأخیر در پروژه‌های کاری، برآورد پایین بودجه‌های تولید، بیکاری، بی‌پولی، ناامیدی و … چنان امانمان را بریده که باید دست‌مریزاد گفت به هر آنکه صبح، تن کم‌جانش را از رختخواب می‌کند و افتان و خیزان به زندگی ادامه می‌دهد، از طرف دیگر و سوای کرونا، در اصفهان کارد به استخوان رسیده است. به اسم حمایت از هنرمندان بودجه‌های میلیاردی مصوب می‌شود ولی لااقل تا جایی که من مطلع هستم هیچ‌کدام از مستند سازان که در انجمن صنفی مستندسازان خانه سینما عضو هستند از این بودجه بهره‌مند نشده‌اند.
منظورتان بودجه حمایت از هنرمندان تئاتر و سینما در دوران کروناست که شورای شهر اصفهان در بودجه سال 1399 لحاظ کرد؟
بله؛ یکی از اعضای شورای شهر اصفهان 23 شهریور سال گذشته اعلام کرد که برای نخستین بار بودجه لازم برای حمایت از تولیدات سینمایی و تئاتر در شهرداری اصفهان تخصیص‌یافته، چراکه چندین ماه است رویدادهای فرهنگی تعطیل‌شده و این امر هنرمندان را در مضیقه قرار داده است. ایشان گفت بیکاری هنرمندان را در جلساتی با حضور معاون فرهنگی شهرداری پیگیری کرده اند و در این زمینه حمایت از تولیدات سینمایی را در دستور کار قرار خواهند داد. تمام سال منتظر این حمایت بودیم و کمیسیون فرهنگی شورای شهر باید جوابگو باشد که این بودجه چقدر بوده، صرف چه اهدافی شده و دقیقاً به چه کسانی رسیده است؟ باید پرسید مستندسازان حرفه‌ای کجای این ماجرا دیده شده‌اند؟ چرا این بودجه‌ها صرف تولید و کمک به ساخت نمی‌شود که لااقل به تن این شهر اثری بماند؟ مدیر دفتر تخصصی سینمای سازمان فرهنگی اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان، سوم مهرماه سال 1399 در گفت و گویی اظهار کرد که سال گذشته کمیسیون فرهنگی شورای شهر طرحی مطرح کرده و شورای شهر، این طرح را برای حمایت از هنرمندان تئاتر و سینما تصویب کرد. به این‌ترتیب سازمان فرهنگی اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان جلساتی برگزار و شورای حمایت از تولید فیلم تشکیل شد و برای این طرح فراخوانی ارائه داد. این گفت رسالت شهرداری در دوران شیوع ویروس کرونا حمایت از فیلم‌سازان است اما باید پاسخ بدهند این حمایت کجا اتفاق افتاد؟
من برای جلب حمایت ساخت یکی از مستندهایم، البته خارج از این شورا، بارها حس تحقیر و ناامیدی را در بالا و پایین رفتن از پله‌های شهرداری تجربه کردم.
دفتر تخصصی سینما با انتشار فراخوان از فیلم‌سازان خواست طرح‌های خود را ارائه کنند و در صورت پذیرش در مرحله داوری، مشمول حمایت شوند. شما با این شیوه مخالفید؟
ببینید فراخوان حمایت از تولید فیلم در قالب یک فراخوان عمومی منتشر شد و سوال ما این است که چرا عمومی؟ مگر نباید کسانی که سال‌هاست خاک این میدان را خورده‌اند و زحمت‌کشیده‌اند در اولویت باشند؟ تعداد مستندسازان این شهر که با سابقه‌ای بیش از 10 سال فعالیت دارند به تعداد انگشتان نمی‌رسد چطور این تعداد اندک به شرکت در یک فراخوان عمومی ارجاع داده می‌شوند؟
علاوه بر اینکه از بین شورایی هم برای داوری در این فراخوان تشکیل شد، هیچ‌یک از داوران، کارگردان انجمن صنفی خانه سینما نبودند و شاید تا حدودی همین نوع نگاه و انتخاب هم تأثیر گذار بود تا هیچ‌کدام از همکاران طرحی به این شورا ندهند. در چند ماه اخیر دو تن از مستندسازانی که جوایز معتبری از جشنواره‌های ملی و بین‌المللی گرفته‌اند در گفتگو با رسانه‌ها انتقاداتی را نسبت به این رویه مطرح کرده‌اند.
یادآور می‌شوم عزت‌الله پروازه، مستندساز اصفهانی آذرماه گفته بود امیدوار است بودجه مصوب شورای شهر با سلیقه‌های شخصی و غیرتخصصی به سمت‌وسوی دیگر هدایت نشود و حق فیلم‌سازان به‌خصوص مستندسازان مستقل مانند گذشته پایمال نشود.
رسول انتشاری، دیگر مستندساز شهر نیز همان زمان اظهار کرده بود که مستندسازان اصفهانی در شهر خود غریب هستند و ارگان‌های مختلف به حفظ کمیت فیلم‌ها گرایش پیدا کرده‌اند و کمتر به کیفیت توجه می‌کنند. متأسفانه مدیران فرهنگی هیچ‌گاه تلاش نکرده‌اند که خود را به این قشر نزدیک کرده و با آن‌ها مشورت کنند.
ماه‌ها از انتشار این مصاحبه‌ها می‌گذرد و گفتگوهای مختلفی با مدیران شهرداری و اعضای شورای شهر کردیم، اما دریغ از یک خط جوابیه منطقی یا تغییر عملکرد. فریاد دادخواهی ما در تاریخ و زمانه ثبت می‌شود. کسانی که امروز پشت میزها نشسته‌اند و پنبه در گوش‌هایشان کرده‌اند را به خاطر می‌سپاریم. آنان که ما را در این خفقان عاصی کرده‌اند بالاخره روزی از پشت میزهای معلقشان بیرون می‌آیند. فریدون مشیری چه خوب می‌گوید: من دچار خفقانم، خفقان، من به تنگ آمده‌ام از همه‌چیز، بگذارید هواری بزنم، آی با شما هستم، این درها را باز کنید...
در بودجه سال 1400، شورای شهر سه میلیارد و 900 میلیون تومان برای حمایت از هنرمندان سینما و تئاتر در دوران کرونا مصوب کرده، اما به گفته رئیس کمیسیون فرهنگی ورزشی شورای شهر اصفهان این خواست خود شوراست که بودجه باید به شیوه نشر فراخوان عمومی به طرح‌های منتخب هنرمندان اختصاص داده شود.
امیدواریم امسال اشتباه سال قبل را تکرار نکنند و یادشان باشد تعداد مستندسازان حرفه‌ای اصفهان آن‌قدر زیاد نیست که در شهر خودشان در یک فراخوان عمومی شرکت داده شوند. این بودجه نباید تنها مختص استعدادیابی شود و حمایت از ساخت برنامه‌های کمدی افتخار دست اندر کاران آن باشد. بودجه به‌منظور حمایت از هنرمندان تئاتر و سینما در دوران کرونا در نظر گرفته شده و باید در همین راه هم صرف شود. بهترین کمکی که شهرداری اصفهان می‌تواند به سینمای مستند اصفهان کند در درجه اول کمک به ساخت و تولید مستندهای ماندگار و حرفه‌ای و بعد از آن برگزاری کارگاه‌های انتقال تجربه، جلسات نمایش فیلم مستند و برپایی جشنواره‌ای در کنار آن است بلکه به‌واسطه این بسترسازی پویایی مستندسازان حفظ شود و از این رخوت و خمودگی بیرون بیایند.