بزرگنمايي:
پیام سپاهان -
نمونهاش قلمکاری است که بسیاری از رومیزیها و پارچه‌های تزیینی خانه ایرانی، زمانی با استفاده از این هنر آراسته می‌شد.
هنری با قدمت طولانی که صادرات محصولاتش میتواند درآمدهای ارزی قابل توجهی را برای کشور به ارمغان بیاورد و نام ایران را در حوزه عرضه این نوع صنایع‌دستی زیبا بر سر زبانها بیندازد.
با همین نگاه بود که شرکت خلاق و نوآور «هنرآفرینان قلمکاری محور» از سال 1394 با هدف اعتلای جایگاه هنر قلمکاری به مثابه طلای صنایع‌دستی ایران با گروهی هشت‌نفره شروع به فعالیت کرد.
این مجموعه نخستین شرکت هنری دانش‌بنیان است که مبتنی بر ذوق و خلاقیت علمی و با بهرهمندی از پیشینه حرفه خانوادگی بعضی اعضای خود کار را شروع کرده است. محصولات قلمکاری این شرکت تحت عنوان بی‌سان (Be Sun) با معنای «همانند خورشید باش» به بازار عرضه میشود.
محمدعلی چیت ساززاده، مدیرعامل شرکت هنرآفرینان قلمکاری محور درباره ایده اولیه و نحوه شکلگیری این مجموعه به جامجم میگوید: «مجموعه بی‌سان به‌منظور احیای شیوه اصیل قلمکاری با استفاده از قلم‌مو روی پارچه‌های ظریف و با رنگ‌های متنوع شکل گرفته است و سعی دارد آنچه طی سال‌های اخیر با عنوان قلمکاری و با کیفیتی پایین عرضه شده است را بهبود بخشیده و آنچه هنر واقعی مردم اصیل ایران بوده را مجددا به صنایع دستی کشور بازگرداند. رساله دکتری من در زمینه توسعه پایدار اصفهان بوده است و می‌دانیم هیچ چیز به اندازه آثار باستانی و هنری در این منطقه نمی‌تواند زمینه توسعه پایدار را فراهم کند. با توجه به این که همسرم در حوزه هنر اسلامی و برادرم هم در رشته مدیریت ارشد کسب‌وکار و تحصیل کردهاند، توانستیم گروهی تخصصی را برای به‌اجرا درآوردن اهداف و ایدههایمان تشکیل داده و به آرامی آن را گسترش دهیم. درحال حاضر در بخش صادرات این محصولات به کشورهای مختلف اقدامات لازم را انجام میدهیم.»
قلمکاری، آمیخته با ظرافت و طبیعت
نقش‌زدن یا چاپ روی پارچه که امروزه به قلمکاری (چیت‌سازی) معروف است در دوران صفویه بیش از هر زمانی مورد توجه قرار گرفت و با انتخاب «اصفهان» به‌عنوان پایتخت آن امپراتوری در دوره شاه‌عباس کبیر و در سایه رونق هنر و مصنوعات دستی در آن زمان، هنر قلمکاری به اوج ارزش و مرغوبیت رسید و پس از فراز و فرودهای فراوان در اعصار مختلف، رکودی کم‌سابقه در چند دهه اخیر داشته است. پارچه هایی که برای هنر قلمکاری مورد استفاده قرار میگرفت عمدتا کتان، ابریشم، کرباس و دیگر الیاف طبیعی بوده و رنگ‌های به‌کاررفته تا قبل از این که رنگ‌های شیمیایی رایج شود، همه پایه طبیعی داشتند و در آن از خاک سرخ و انواع رستنی‌هایی که رنگ‌های ثابت داشته و از صمغ‌ها و پوست‌های درختان میوه، مانند گردو، انار، عصاره لیمو و لاجورد گرفته می‌شد استفاده می‌شده است. این هنر اصیل ایرانی به‌دلیل ظرافت خاصی که دارد و زحمت زیادی که هنرمند برای خلقش میکشد در دنیا بسیار مورد توجه است و هنردوستان و علاقهمندان زیادی دارد.
چالش‌های توسعه صادرات
مدیرعامل هنرآفرینان قلمکاری محور میگوید: «برای این که افراد بتوانند کسبوکاری را پیش ببرند باید بتوانند به شکل گروهی کار کنند و سختیها را در کنار هم از سر بگذرانند. جذب سرمایه انسانی که بتواند سختیها را تاب بیاورد و برای رشد و توسعه توانمندیهای خودش زمان بگذارد کار دشواری است. یکی دیگر از مسائلی که در مسیر حرفهای ما چالش ایجاد کرده است، رویکردی است که مسؤولان به هنر دارند. در حالی که شهر اصفهان از نظر گردشگری و صنایع‌دستی ظرفیتهای زیادی دارد و میتواند به قطب هنری کشور در این زمینهها تبدیل شود اما مسؤولان، بیشتر به صنایع سنگین مثل فولادسازی و پتروشیمی و پالایشگاه توجه میکنند و صنایع‌دستی این شهر کمتر مورد حمایت قرار گرفته است. اگر گردشگر بیشتری وجود داشته باشد بازار کار صنایع دستی رونق قابل توجهی پیدا خواهد کرد. مردم اصفهان هم هنر را میشناسند و هم برای تهیه صنایع دستی شهرشان هزینه و از آن حمایت میکنند.» چیتساززاده در خصوص وضع کنونی صادرات محصولات بی‌سان نیز میگوید: «اکنون به کشورهای آمریکای شمالی، اروپای غربی و شرق آسیا صادرات چمدانی داریم. صنایع دستی ایران حکم طلا را دارند و هرچه بیشتر از آنها حمایت شود هنر ایران بیش از همیشه به کشورهای دیگر معرفی میشود و می تواند ارزآوری و اشتغال‌زایی داشته باشد.»
مزایای «بی‌سان» نسبت به دیگر محصولات قلمکاری قلمکاری زرنگار با کیفیت بالا
150 سال قبل روش قلمکاری زرنگار با الان متفاوت بود. در آن زمان طلا را در تیزاب حل میکردند و روی پارچه میگذاشتند. اما تیزاب باعث می‌شد بعد از مدتی پارچه دچار خوردگی شود و در مدت زمان کوتاهی از بین برود. اما گروه بی‌سان توانسته قلمکاری زرنگار را با روشی جدید و با مواد مرغوب و با طلای 24 عیار طوری به اجرا در بیاورد که پارچه بعد از مدتی کیفیت خود را از دست ندهد.
طراحی اصیل، سنتی و متنوع
تولید قلمکاری به شیوه اصیل و سنتی آن با استفاده از قلم و با ارزش واقعی کار دست بدون محدودیت در تعداد رنگ از مهمترین نقاط قوت محصولات بی‌سان است که در مقایسه با رقبایی که محصولات کارگاهی بدون کیفیت و متفاوت با طراحی سنتی تولید میکنند، در قالب شرکت و با چارت سازمانی دقیق و کارآمد محصولات دانش‌بنیان و متنوع تولید می‌کند. انتخاب ترکیببندی و ساختار طرحها و نقوش بر اساس شیوه صحیح هنری آنها هم از دیگر ویژگیهای محصولات بی‌سان است.
فروش حضوری و آنلاین
از آن جا که محصولات قلمکاری به لمس و بررسی نیاز دارد، فروش حضوری برایش الزامی است. بر همین اساس فروشگاههای «بی‌سان» در شهر اصفهان راهاندازی شده است با این حال برای کسانی که از شهرهای مختلف ایران تمایل به خرید و بازدید از محصولات بی‌سان دارند امکان فروش مجازی از طریق سایت نیز فراهم شده است.
ثبات رنگ و پارچه در برابر نور و شستوشو
«بی‌سان» با استفاده از مواد اولیه مرغوبی که خودش برای تهیه محصولات تولید می‌کند توانسته پارچه‌های صددرصد پنبهای، با تراکم و ظرافت بافت بهینه را به بازار عرضه کند. نقش و نگاره‌های این پارچه‌ها در مقابل شستوشو با دست و ماشین لباسشویی، سایش و نور مقاوم هستند و آسیب نمیبینند.
راههای ارتباط با «هنرآفرینان قلمکاری محور»
وبسایت:www.be-sun.ir
اینستاگرام:besun.co
تلفن: 03136730861
آدرس: اصفهان سیتی‌سنتر، طبقه همکف، آتریوم مرکزی، نبش بازار طلا، «بی‌سان»
مریم ملی - نشان ایرانی 2 / روزنامه جام جم