بزرگنمايي:

پیام سپاهان - فرارو /متن پیش رو در فرارو منتشر شده و انتشار آن به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
امیرحسن کاکایی کارشناس صنعت خودرو در گفتگو با فرارو با اشاره به پس گرفتن اعلام افزایش قیمت خودرو توسط رئیس شورای رقابت، گفت: با توجه به اینکه قیمت گذاری خودرو طی این سال‌ها همواره دستوری بوده، این موضوع به زیان انباشته خودروسازان افزوده است به طوری که گفته می‌شود به صورت رسمی آن‌ها نزدیک به 150 هزار میلیارد تومان زیان انباشته دارند، علت این موضوع نیز کاملا مشخص است، به دلیل اینکه فاصله قیمتی بین نرخ کارخانه و حاشیه بازار شکاف بسیار زیادی دارد، این موضوع باعث شده که نفع این فاصله قیمتی به جیب دلالان برود.
وی با اشاره به اینکه بازار خودرو با دستور و حرف این مسئول و آن مسئول حرکت نمی‌کند، اظهار داشت: اگر دلار به هر دلیلی با افزایش قیمت مواجه شود خودرو گران خواهد شد و در مقابل نیز اگر نرخ ارز کاهش یابد خودرو نیز می‌تواند افت قیمتی را تجربه کند، اینکه قیمت کارخانه خودرو افزایش پیدا کند یا خیر به دلیل این که بسیاری از مصرف کنندگان نمی‌توانند به چنین قیمتی نیاز خود را برطرف کنند نمی تواند چندان مهم باشد.
کاکایی افزود: قیمت خودرو آنقدر بالا رفته که مردم به عنوان مصرف کننده اصلی و کسی که تقاضای واقعی خرید داشته باشد، قدرت خریدشان اجازه نمی‌دهد که بتواند خودروی مورد نیاز خود را از بازار تهیه کنند، بنابراین بخش تقاضای واقعی بازار خودرو در رکود کامل قرار دارد و این نیازی که در بازار وجود دارد بیشتر مربوط به بخش سرمایه‌گذاری است که افراد برای حفظ ارزش دارایی خود اقدام به ثبت نام و شرکت در قرعه‌کشی خودرو می‌کنند.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: پیش‌فروشی که در حال حاضر تحت عنوان قرعه کشی توسط خودروسازان انجام می شود، به هیچ عنوان اصولی نیست، زیرا که این کار تنها توزیع رانت است و بسیاری از مصرف کنندگان که نیاز واقعی به خودرو دارند، نمی‌توانند در قرعه کشی برنده شوند، بسیاری از کسانی که در پیش فروش خودرو شرکت کرده و اسمشان در می‌آید، مصرف کننده واقعی نیستند، آن‌ها خودرو را در پارکینگ نگه می‌دارند تا در موقع مناسب و مقتضی آن را با سودی سرشار بفروشند، به عنوان مثال خودرویی که درب کارخانه 100 میلیون تومان پیش فروش می‌شود زمانی که به فرد تحویل داده شده می‌تواند در همان موقع خودروی خود را با 200 درصد سود خالص به مبلغ 300 میلیون تومان بفروشد، قدر مسلم چنین سیستمی فساد ساز است و تنها نفع آن به جیب دلالان و سودجویان بازار خودرو می‌رود.
کاکایی با تاکید بر اینکه که نمی‌توان مردم را از ثبت نام در پیش فروش خودرو بر حذر داشت، ادامه داد: وقتی چنین سیستمی وجود دارد که در آن کسب سود آنچنانی بدون دردسر و بدون زحمت، انجام می‌شود، فرد ثبت‌نام کرده، بنابراین نمی‌توان به مردم اشکال وارد کرد که چرا زمانی که خودرو نیاز ندارند، در پیش فروش شرکت می‌کنند بلکه اشکال از آن جایی نشأت می‌گیرد که چنین سیستمی را طراحی کرده‌اند این کار چیزی جز توزیع رانت به همراه ندارد و نفعش خیلی کمتر از ضررش است.
باید رانت موجود در بازار خودرو را از بین برد
این تحلیلگر بازار خودرو با اشاره به اینکه قیمت خودرو باید بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا تعیین شود، یادآور شد: شاید این پیشنهادی که کارشناسان می‌دهند راه حل نهایی نباشد، اما از اینکه قیمت‌گذاری به صورت دستوری انجام شود بسیار بهتر است، این کار دو حسن دارد اول اینکه فاصله قیمتی بین کارخانه و بازار آزاد از بین می‌رود و فاصله قیمتی سودش به جیب خودروساز می‌رود، از سوی دیگر بساط دلالی و رانت خواری از بازار خودرو جمع می‌شود زمانی که خودروساز درآمدش بیشتر شود، می‌تواند تولید خود را بالا برده و آن زمان قیمت‌ها نیز می‌تواند با کاهش همراه شود.
کاکایی تصریح کرد: در سال 92 زمانی که قیمت خودرو را آزاد کردند خودروسازان تولیدات خود را بالا بردند و قیمت بر اساس تقاضا و عرضه تعیین شد در یک جایی به دلیل اینکه دیگر بازار خودرو محل سوداگری نبود با توجه به افزایش تولید که صورت گرفته بود تقاضایی در بازار وجود نداشت بنابراین دولت آمد به بسیاری از افرادی که می خواستند خود را تهیه کنند، وام داد و اینطوری خودرو‌هایی که روی دست خودروسازان مانده بود با قیمت کمتری به فروش رفت، بنابراین اگر سیستم درست عمل کند بازار خودرو را می توان سروسامان داد.
وی با تاکید بر اینکه نیاز بازار خودرو حداکثر یک میلیون دستگاه در سال است، خاطرنشان کرد: زمانی که شما تقاضای غیر واقعی را از بازار مصرف خارج کنید و به نوعی خودرو را از یک کالای سرمایه‌ای به یک کالای مصرفی تبدیل کنید نیاز بازار نیز واقعی خواهد شد و تولید خودروسازان نیز می‌تواند کفاف بازار را دهد بنابراین در چنین صورتی با توجه به عرضه و تقاضا قیمت کشف خواهد شد و قدر مسلم قیمت خودرو از وضعیت الان در بازار آزاد حکمفرما است بسیار پایین‌تر خواهد بود که در این صورت هم مصرف کننده سود خواهد برد و هم خودروساز دیگر محصولات خود را با زیان تولید نمی‌کند، باید دید که چه زمانی این بساط برچیده می‌شود و یک سیستم درست و اصولی بر بازار خودرو حکمفرما خواهد شد.
این کارشناس صنعت خودرو با اشاره به اینکه خودرو تا زمان برگزاری انتخابات گران نخواهد شد، اضافه کرد: با توجه به اینکه فرآیند قیمت‌گذاری خودرو در شورای رقابت زمان بر بوده و از سویی انتخابات در پیش است، بسیار بعید است که خودرو تا پیش از انتخابات افزایش قیمت داشته باشد، از سوی دیگر اقداماتی که انجام می‌شود، در مورد جلوگیری از افزایش قیمت خودرو، بیشتر جنبه رسانه‌ای دارد، تا به مردم نشان داده شود، که برخی از دستگاه‌ها می‌توانند اقدامات اینچنینی را انجام دهند، چرا که با وجود تورمی که در اقتصاد کشور وجود دارد، در تابستان نهایتا خودرو گران خواهد شد.