پیام سپاهان- تصمیم گیری های اجرایی او همانند رای آوری‌اش ناگهانی و نگران کننده بود، خروج آمریکا از توافق آب و هوایی پاریس، برهم زدن برنامه جامع اقدام مشترک(برجام)، تهدید و فشار بر دولت های پیمان اتلانتیک شمالی(ناتو) برای افزایش هزینه های دفاعی این پیمان، تحت فشار نهادن ژاپن برای پرداخت هزینه های حضور نظامی در آن کشور، فشار بر دولت های عربی خاورمیانه برای پرداخت هزینه های نظامی حضور آمریکا در معادلات امنیتی- نظامی- سیاسی خاورمیانه، انتخاب بیت المقدس به عنوان پایتخت رژیم غاصب صهیونیستی علی رغم مخالفت بسیاری از کشورها و از جمله متحدان اروپایی، تحت فشار نهادن کشورهای اروپایی در سخنرانی مجمع عمومی سال جاری(2018) برای کاهش وابستگی به منابع نفتی روسیه و تمجید از لهستان برای اجرای این سیاست، گوشه هایی از سیاست خارجی ترامپ در راستای یکجانبه گرایی آمریکایی، به عنوان قدرت هژمون در روابط بین الملل است. هر چند ترامپ در سخنرانی مجمع عمومی اش دکترین انزواگرایی مونروئه را ستود، اما به نظر نمی رسد این سیاست، با محوریت فاصله گیری از سیاست بین الملل، با رویکرد ترامپ هماهنگی داشته باشد. 

رویکرد ترامپ را باید در قالب انزواگرایی جدید فهم کرد، رویکردی که در برابر بین الملل گرایی لیبرال اوباما قرار دارد در حالی که اوباما می کوشید چند جانبه گرایی را در عرصه روابط بین الملل پی بگیرد و مسائل مهم بین المللی همانند برجام یا زیست محیطی را در این چارچوب حل و فصل کند. ترامپ منطق روشن واقع گرایی و انزواگرایی را پی می گیرد؛ بر این اساس اگر اوباما تلاش داشت تا سهم دیگر بازیگران را از کیک افزایش دهد، ترامپ قلدرمآبانه می گوید" یا به سهم خودت از کیک راضی باش یا کیک را از دست بده".

آمریکای ترامپ تئوری رئیس جمهور دیوانه را پی می گیرد، بر اساس این نظریه رئیس جمهور ایالات متحده از همه تعهدات بین المللی که طرف حساب آن آمریکاست خارج می شود و پس از آن به پشتوانه قدرت نظامی این کشور بار دیگر طرف ها را به میز مذاکره فرا می خواند و قراردادی را که بیشینه منافع آمریکا در آن لحاظ شده منعقد می کند. قرارداد نفتای جدید که بر اساس آمارها 240 میلیون دلار خسارت برای کانادا داشته را می توان بر همین مبنا فهمید. 

همچنین ترامپ بر اساس رویکرد واقع گرایی و با افزایش قدرت نظامی سعی دارد به دیگر بازیگران روابط بین الملل بفهماند جهان بدون آمریکا امنیت لازم را نخواهد داشت و با روحیه ای کاسب کارانه امنیت برآمده از قدرت نظامی آمریکا را به طرف های بین المللی بفروشد، سیاستی که در قبال کشورهای خاورمیانه و نیز دولت های عضو ناتو پی گرفته است.

سوالی که باید در پی پاسخ به آن برآییم این است که برنامه ایران در قبال این یکجانبه گرایی چیست؟ در پاسخ به این سوال دو دسته نظر وجود دارد. برخی تحلیلگران بر این باورند شکاف میان متحدان قدیمی(اروپا و آمریکا) فرصتی را برای ایران به وجود آورده تا از طریق آن بتوان چندجانبه گرایی را تقویت کرد، رویکردی که می توان آن را با تئوری نگاه به شرق در هم آمیخت و اتحاد ایران و 4+1 را علیه آمریکا به انجام رساند. 

تحلیل گرانی که بدبینانه موضوع را رصد می کنند تمثیل زندانبان را برای اروپا به کار می برند و بر این باورند کشورهای اروپایی وظیفه دارند ایران را در برجام نگاه دارند و از طرف دیگر آمریکا فشار را بر ایران افزایش می دهد تا لاجرم ایران علاوه بر برجام به خواسته های دیگر رئیس جمهور دیوانه تن در دهد.

 

 به نظر می رسد آنچه در نهایت مشخص خواهد کرد کدام یک از تحلیل گران درست تر مسئله را تحلیل کرده اند طرح صلح ترامپ با عنوان «معامله قرن» است. شاهد آنکه فرانسه در قبال درخواست فلسطین برای به رسمیت شناختن کشور فلسطینی آن را به طرح صلح ترامپ منوط کرده است. به نظر می رسد اروپایی ها تا چند ماه آینده منتظر می مانند تا ببینند رویکرد آمریکا برای خاورمیانه چیست و پس از آن تکلیف تعهدات عملی خود در برجام را مشخص می کنند. باید دید اروپایی ها واقعا بیرق مخالفت با ترامپ را برافراشته اند و آیا آنها توان مقابله با آمریکا را خواهند داشت یا بر اساس تئوری بدبینانه، آنها به عنوان زندانبان ایران عمل خواهند کرد؟