چاپ

سپاهان نیوز - یک استاد تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد گفت: شیخ بهایی از جمله رباط معروف‌ قرن 11 به حساب می‌آید که حتی در ادبیات فارسی و عربی صاحب قریحه است.
جلال رجایی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، به مناسبت روز بزرگداشت شیخ بهایی با بیان این مطلب اظهار کرد: محمدبن عزالدین حسین متولد 953 در جبع بخشی از جبل عامل و متوفی سال 1030، فرزند یکی از عالمان بزرگ شیعه در منطقه جبل عامل لبنان حسین بن جبعی عاملی است.
این استاد تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد افزود: به توصیه شاه طهماسب پدر شیخ بهایی به عنوان شیخ الاسلام در قزوین گذاشته می‌شود شیخ بهایی به همراه پدر چند سالی در این شهر حضور دارد. پدرش به عنوان شیخ‌الاسلام چند سالی به هرات می‌رود اما شیخ بهایی خودش در قزوین می‌ماند.
رجایی با بیان اینکه به لحاظ علمی شیخ بهایی فقیه، حکیم، محدث، ریاضی‌دان است و کتاب‌ها، حاشیه‌ها و تعلیقات زیادی در فقه، فلسفه، حدیث و ریاضیات دارد و همچنین در حوزه‌های نجوم، طب هم توانا بود، تصریح کرد: در حوزه‌های اسلامی شاید نخستین رساله‌ علمیه‌ای که در فقه می‌شناسیم، متعلق به شیخ بهایی باشد که به تقاضای شاه عباس این رساله را نوشت و به جامع عباسی معروف است.
وی کلیات شیخ بهایی شامل انواع قالب‌های شعری است، منظومه‌ زیبایی «نان و حلوا»، «نان و پنیر»، «شیر و شکر» و «موش و گربه» اشارات جالب به اوضاع روز جامعه دارد، هم تعلیقی و هم پاره‌ای از اندیشه‌های عرفانی و صوفیانه در آن منعکس شده است.
این استاد تاریخ دانشگاه فردوسی گفت: طراحی گنبد مسجد امام(ره) که انعکاس صدا دارد، ساخت منار جنبان، ساعتی که نیاز به کوک ندارد ساخت حمامی در اصفهان که با یک شمع کار می‌کرد و شیخ بهایی درباره‌ عناصری مانند اکسیژن و هیدروژن (اسد و همد) رساله دارد، طراحی کازیز نجف‌ آباد اصفهان و تقسیم مهندسی شده‌ آب زاینده‌رود به وی منتصب است.
وی اظهار کرد: وجه تمایز شیخ بهایی با علمای هم‌عصر خویش را باید در دو نکته جست. نخست آنکه وی عالم و فقیه بزرگ شیعه و یک متلکم برجسته است. در سفرهایی که به نقاط مختلف مانند حلب توس و حتی سریلانکای امروزی داشته با انسان‌های متفاوت مانند دراویش و صوفیان در ارتباط بوده است.
رجایی اضافه کرد: به عنوان مثال شیخ بهایی در حلب با حافظ حسین کربلایی دیدار دارد و با وسعت منظر و مشربی که دارا است، در کلاس‌های درس این عالم سنی وارد می‌شود و کسب فیض می‌کند.
این استاد تاریخ دانشگاه فردوسی تصریح کرد: به دلیل شرب بازی که شیخ بهایی دارد، سنیان این ادعا را دارند که وی سنی است، از طرفی شیعیان مدعی هستند که او شیعه است و صوفیان می‌گویند شیخ بهایی صوفی است. مشرب وی برای پذیرفتن افکار مختلف باز بود که اندیشه‌های متفاوت به نوعی وی را از آن خود می‌دانند و افتخار می‌کنند که او را منتصب به خود کنند.
شیخ بهایی تمایلی به گرفتن پست و مقام نداشت
وی افزود: دومین وجه تمایز این است که او گرایش به زهد دارد. مطلع هستیم که وی شیخ الاسلام قزوین است و دوباره شیخ‌السلام اصفهان شده است. بعد از آن که در دوره‌ شاه‌عباس از سفر برمی‌گردد و قصد دارند وی را ملاباشی کنند این در حالی است که وی جایگاه شیخ‌الاسلامی هم به اجبار قبول می‌کند. می‌توان گفت شیخ بهایی به هیچ عنوان تمایل برای گرفتن پست و مقام نداشته است.
رجایی عنوان کرد: همچنین باید گفت مهمترین دشمنان شیخ بهایی کسانی هستند که به علم او حسادت می‌ورزند و از دیگر دشمنان وی می‌توان به متعصبین اشاره کرد که هم صوفیان و هم از عالمان درباری بوده‌اند.
این استاد دانشگاه دانشگاه فردوسی با بیان اینکه در میان عامه مردم داستان‌هایی که پیرامون او ساخته(شبیه به داستان‌های ابن‌سینا) مشهور است که وی زندگی زاهدانه و ساده‌ای داشته است، اظهار کرد: تجمع علوم مختلف در شیخ بهایی یک شخصیت خاص از او ساخته است اما مردم عامه اقسام مختلف علم او را درک نمی‌کنند، بیشتر توجه مردم به داستان‌هایی که شیخ بهایی نوشته است، جلب می‌شود.
وی اظهار کرد: عامه مردم او را با کتاب کشکول و اشعارش می‌شناسند، به خصوص اشعاری که شانه به شانه مثنوی معنوی است. وی مولوی را قبول دارد؛ طوری که می‌فرماید «مثنوی معنوی مولوی هست/ قرآنی به لفظ پهلوی»
این استاد تاریخ دانشگاه فردوسی اضافه کرد: از شاگردان شیخ بهایی می‌توان به حسین فیض کاشانی، محمدتقی مجلسی پدر محمدباقر مجلسی و ملاصدرا می‌توان اشاره کرد.
انتهای پیام