چاپ

پیام سپاهان - ایسنا/اصفهان پرداخت مالیات یکی از راه‌های تأمین درآمدهای دولت است که بدون شک در اداره و توسعه بهتر کشور می‌تواند تأثیر زیادی داشته باشد، اما امروز بسیاری از ثروتمندان و مشاغل پردرآمد از پرداخت مالیات طفره می‌روند و در واقع فرار مالیاتی دارند.

در ایران، با مروری به گذشته‌های دور، در می‌یابیم که هیچ‌گاه نگاه چندان مثبتی به پرداخت مالیات در کشور وجود نداشته است. نافرمانی از مقررات مالیاتی، موضوعی است که نه تنها در ایران، بلکه در کشورهای پیشرفته نیز دارای اهمیت و محل بحث و چاره‌اندیشی است. در سایر کشورها با توجه به سیستم‌های اطلاعاتی پیشرفته و تدوین مقررات بازدارنده، سعی در کاهش آن کرده‌اند. فرهنگ‌سازی مالیاتی نه تنها در زمینه مالیات بر ارزش‌افزوده، بلکه در سایر منابع مالیاتی، ضروری و بااهمیت است.
به گفته کارشناسان فرارهای مالیاتی که عمدتاً توسط پردرآمدها و با سندسازی و ارائه آمار غلط صورت می‌گیرد آثار سوء فرار مالیاتی در تأمین نشدن درآمدهای مورد نیاز دولت و در نتیجه عدم ارائه خدمات اجتماعی مطلوب و با کیفیت ظهور و بروز پیدا می‌کند. همچنین فرار مالیاتی سبب می‌شود درآمدها در سطح جامعه به نحو متناسب توزیع نشده و انباشت ثروت در دست گروه‌های خاص، نه فقط زمینه تقویت قدرت سیاسی برخی گروه‌ها را فراهم آورد بلکه شکاف طبقاتی ناشی از این امر موجب افزایش تنش سیاسی و اجتماعی در جامعه می‌شود. در مجموع فرار مالیاتی به عنوان یکی از مصادیق و مظاهر فساد اقتصادی، امنیت اقتصادی مورد نیاز برای گسترش فعالیت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری را دچار اختلال می‌کند. از این‌رو، اصلاح و تجدید نظر در نظام مالیاتی کشور به ویژه نظام کیفری مالیاتی به منظور بهبود وضعیت اقتصاد ملی امری ضروری و لازم به شمار می‌آید.
برای بررسی بیشتر این موضوع و راهکارهای مقابله با فرار مالیاتی در کشور، ایسنا با ابوالفضل ابوترابی - عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس شورای اسلامی به گفت‌وگو پرداخت که در ادامه می‌خوانید:
صندوق مکانیزه فروش راهی برای مقابله با فرار مالیاتی
ابوترابی اظهار کرد: مجلس اخیراً قانونی را به نام "صندوق مکانیزه فروش" تصویب کرد. در این سیستم همه‌چیز بر اساس کارت بانکی انجام می‌شود و برخی از کشورهای دنیا هم‌اکنون به سمتی پیش می‌روند که پول کاغذی و سکه را جمع کنند تا خرید و فروش‌ها بر اساس کارت بانکی انجام شود و در نتیجه همه چیز قابل رصد و شفاف خواهد شد.
وی افزود: ایران هم می‌تواند با اجرایی کردن صندوق مکانیزه فروش که قرار است ظرف یک سال زیرساخت‌های آن فراهم شود، در سال 1404 کلاً پول کاغذی و سکه را جمع کند تا همه‌چیز بر اساس کارت بانکی خرید و فروش شود. با این اتفاق تمام دارایی‌های افراد قابل رصد می‌شود و در این صورت می‌توانیم به راحتی مالیات بگیریم.
نصف مالیات‌ها در کشور پرداخت نمی‌شود
نماینده مردم نجف‌آباد و تیران و کرون در مجلس، گفت: هم‌اکنون در کشور نصف مالیات‌ها پرداخت نمی‌شود و فرار مالیاتی داریم. حتی در بسیاری از مشاغل مانند پزشکی و وکالت که دارای درآمد بالایی هستند هم فرار مالیاتی وجود دارد. علاوه بر این راهکارها باید "رتبه خانوار ایرانی" را هم ایجاد کنیم به این معنا که به هر خانوار ایرانی یک رتبه‌ای بدهیم که میزان سطح درآمد، حقوق و دارایی‌شان مشخص شود تا بدانیم فردی که برای مثال دارای کارت کمیته امداد است نمی‌تواند با این کارتش بازرگان شود و یک دفعه یکهزار خودرو مدل بالا از خارج وارد کند.
"رتبه خانوار ایرانی" در شفاف سازی مالیاتی مؤثر است
ابوترابی تصریح کرد: این اتفاقات هم اکنون در حال رخ دادن است چون هم اکنون رتبه خانوار نداریم. برخی افراد کارت ملی یک نفر را می‌گیرند تا این تخلفات را انجام دهند. مانند کارگر فضای سبز یکی از شهرداری‌ها در کشور که یک دفعه 20 میلیارد تومان مالیات به این شخص تعلق می‌گیرد چون در کار صادرات و واردات بوده و خودش هم روحش از این موضوع خبردار نبوده است. بعداً مشخص شد که این کارگر کارتش را به مبلغ 2 میلیون تومان به یک شخصی فروخته بود و آن شخص هم وارد کار صادرات و واردات شده بود.
وی ادامه داد: تمام این مشکلات به این دلیل است که رتبه خانوار ایرانی نداریم. اگر این رتبه را داشته باشیم در سیستم مشخص می‌شود که توان مالی هر شخصی چقدر است. بنابراین علاوه بر ایجاد زیرساخت‌های صندوق مکانیزه پول که قانون شده است نیاز به رتبه‌بندی خانوار ایرانی هم داریم. رتبه خانوار ایرانی در بسیاری از موارد دیگر مانند شرایط افراد برای دریافت یارانه و مستمری‌های کمیته امداد و بهزیستی می‌تواند مؤثر باشد.
این عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس شورای اسلامی، افزود: در یک سال آینده برای مقابله با فرار مالیاتی نیاز به کارهای نظارتی، انتظامی و اطلاعاتی داریم، اما این کارها اساسی و ساختاری نیست. کار اساسی این است که سیستم باید مکانیزه شود تا بشر دخالتش به حداقل برسد تا بشود افراد را شفاف رصد کرد و ارتباط میان دستگاه‌های مختلف کشور برقرار و اطلاعات پردازش شود.
محدودسازی فرار مالیاتی پولشویی را به حداقل می‌رساند
ابوترابی گفت: فرهنگ پرداخت مالیات در تمام کشورهای دنیا جا نیفتاده است و تمام سرمایه‌داران تا بتوانند از پرداخت مالیات فرار می‌کنند. در کشورهای پیشرفته دنیا فرار مالیاتی جرم است و حتی بازیگران و فوتبالیست از پرداخت مالیات فرار می‌کنند و در نتیجه تحت تعقیب کیفری قرار می‌گیرند. منتها در دنیا با استفاده از مکانیزم شفاف‌سازی و سیستماتیک این فرار مالیاتی را به موجب قوانین محدود می‌کنند.
نماینده مردم نجف‌آباد و تیران و کرون در مجلس، اظهار کرد: با شفاف‌سازی منشأ پول را می‌بینند و فرار مالیاتی را محدود و در نتیجه پولشویی هم به حداقل می‌رسد. بنابراین چون سیستم ما سنتی است نمی‌توانیم فرار مالیاتی را کشف کنیم به همین دلیل پیش‌بینی می‌شود حدود 50 درصد مالیات‌ها در کشور پرداخت نمی‌شود که این فرار مالیاتی چیزی حدود 50 هزار میلیارد تومان است .
اتکا به نفت دلیل به روز نکردن سیستم مالیاتی است
وی افزود: بنابراین مشکل اساسی این است که سیستم رصد مالیات در کشور به روز نیست و سنتی این رصد انجام می‌شود. علت این مشکل هم این است که همیشه نفت بوده و با درآمد نفت کشور را اداره کرده‌ایم و هیچ وقت به فکر اصلاح ساختار پرداخت‌های مالیاتی و شفاف‌سازی در رصد مالیات نبوده‌ایم. هم‌اکنون با اجرای راهکارهایی که ذکر شد باید بتوانیم با دریافت مالیات و بدون اتکا به نفت، کشور را اداره کنیم، مانند نروژ که این همه نفت دارد، اما بدون فروش نفت کشورش را اداره می‌کند و نفت را برای نسل‌های آینده‌شان پس‌انداز می‌کنند.
این عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس شورای اسلامی، خاطرنشان کرد: مالیات از مهم‌ترین عوامل مؤثر جهت مقابله با تقاضای اضافی برای کالاهای مصرفی است که پیشرفت و رفاه اقتصادی را باعث می‌شود. این پیشرفت از دو طریق صورت می‌گیرد، اول آنکه در کشورهای در حال توسعه که اغلب وارد کننده کالاهای مصرفی‌اند این کاهش تقاضا کاهش خروج ارز را سبب می‌شود. دوم آن که مصرف کمتر باعث بالارفتن پس‌انداز و افزایش میزان سرمایه‌گذاری در بخش‌های تولیدی اقتصاد می‌شود.
ابوترابی افزود: در حقیقت از طریق مالیات هاست که دولت در موقعیتی قرار می‌گیرد که بتواند از سویی فشارهای تورمی در داخل اقتصاد را کنترل کند و از سویی دیگر نیز با کنترل درآمدها موجب شود تقاضا برای کالاهای مصرفی کاهش یابد و در تعادل با عرضه قرار گیرد. این یعنی تورم ناشی از فشار تقاضا را با مالیات می‌توان از بین برد.
انتهای پیام