پیام سپاهان - ارمغان قدم زدن در خانه «مجیر»، آشنایی با معماری ایرانی-اروپایی و بازدید از موزه مشاهیر خمینی‌شهر است.
پیشینه خمینی‌شهر، با دوران پیش از اسلام آمیخته‌شده و تشخیص چهره راستین آن از ورای زمان کاری بس دشوار است. زمانی که در کوچه‌های این شهر قدم می‌زنید، گویی سوار بر ماشین زمان، در دل تاریخ رفته‌اید. خانه‌های تاریخی این شهر نمای بسیار زیبایی به آن بخشیده‌اند و فریدون کریمی، کارشناس مطالبات شهرداری خمینی‌شهر در گفت‌وگو با ایسنا به معرفی یکی از این خانه‌ها به نام خانه «مجیر» پرداخته است. شرح سخنان او را از نظر می‌گذرانید:
خانه مجیر
این بنا متعلق به ابوالحسن خان مجیر، یکی از بزرگ‌ترین تاجران توتون و تنباکو در زمان قاجار است و معماری آن، مشخصات کاملی از معماری ایرانی را نمایان می‌کند. ابوالحسن خان مجیر 148 سال پیش، در این مکان سکونت داشت. او دارای هشت فرزند پسر بود و طراحی این خانه هم بر اساس تعداد فرزندان این تاجر بزرگ انجام‌شده است. خانه مجیر مثل اکثر بناهایی که در این منطقه واقع‌شده، به دلیل شرایط آب و هوایی گرم و خشک، از خشت و گل ساخته‌شده است. کم‌هزینه بودن و سهولت در ساخت نیز از دیگر مزایای خانه‌های خشتی است.
مساحت این خانه سه هزار و 750 متر بوده و یک بنای مسکونی، اصطبل، بارانداز، نمازخانه و باغ را دربرداشتن است. باغ این مجموعه اکنون وجود خارجی ندارد و خانه، به چند بنای مسکونی محدودشده است. سال 1381 عمارت، اصطبل و بارانداز این مجموعه، از ورثه ابوالحسن خان مجیر خریداری شد. مرمت این بنا نیز دو سال به طول انجامید و بالاخره، در فهرست میراث فرهنگی به ثبت رسید.
خانه مجیر در طبقه‌بندی خانه‌های ایرانی قرار دارد؛ خانه‌های ایرانی خانه‌هایی هستند که یک حیاط مرکزی دارند و حوضی در وسط آن جای گرفته. دو باغچه در طرفین حوض و اتاق‌ها نیز در مجاورت حیاط مرکزی قرار است.
جالب است بدانید که معماری بنای مجیر ایرانی_اروپایی است. معماری ایران به سبب سفرهایی که در دوره قاجار به اروپا می‌شد دچار تحولاتی شد و تغییراتی را در معماری اصیل ایرانی به وجود آورد. ازجمله این تغییرات که نمونه آن در بنای مجیر مشهود است، سقف‌های تخت در اتاق‌های این مجموعه و سرستون‌های چوبی تزیین‌شده با گچ است که نمادی از معماری یونانی است. سقف کاذبی که در ایوان ساخته‌شده نیز برای زیبایی بنا در گذشته بوده است.
این بنا، قرینه‌سازی شده و در ضلع شمال و جنوب آن همه اتاق‌ها به‌صورت قرینه هستند. مواد تشکیل‌دهنده بنا، عموماً از خشت است که از خاک همین بنا برداشته‌شده. سنگی که در قرنیزها به‌کاررفته و طرح‌هایی که در هرکدام از قرنیزها قرار دارد، وابسته به رتبه و جایگاه صاحب‌خانه بوده و چوبی که برای در و پنجره‌ها استفاده‌شده، شیشه‌های سفید و رنگی برای اتاق‌ها، مقدار کمی آهن برای چفت‌ها، گچ برای لبه کاری و برای فونداسیون هم از شفته‌آهک استفاده‌شده است.
در ضلع شرقی بنا، شاه‌نشین و زیرزمین قرار دارد که شاه‌نشین داری سه اندرونی و یک سالن است. در ضلع جنوب شرقی حوض‌خانه و به عبارتی قلیان خانه، قابل‌مشاهده است و در ضلع شمال شرق نیز مطبخ‌خانه قرار گرفته است. در ضلع غربی بنا هم اصطبل و بارانداز واقع‌شده که از در دیگر اسب‌ها در آنجا ورود و خروج داشته‌اند.
حوضی که اکنون در مجموعه قرار دارد، عمق بسیار زیادی داشته که در دو مرحله خاک‌ریزی شده و ارتفاع آن کاهش داده‌شده تا هزینه‌های مصرفی آب آن کاهش داده شود. فواره سنگی که در وسط حوض قرار دارد نیز همواره موجب تعجب همگان بوده، چراکه در گذشته همه با چرخ و چاه، آب را از دل زمین به سطح، انتقال می‌داده‌اند.
به دلیل اینکه خمینی‌شهر، شاعران، فیلسوفان و دانشمندان زیادی را در دامن خود پرورانده، زیرزمین خانه مجیر به موزه مشاهیر این شهرستان تبدیل‌شده و تصاویری از آن‌ها در موزه قرار گرفته است. ازجمله مشاهیر معاصری که تصاویر آن‌ها در این موزه قرار گرفته می‌توان به سعید بیابانکی، اصغر فرهادی، سید ابوالحسن سیادت معروف به عمادالشریعه و ... اشاره کرد.
انتهای پیام