چاپ

پیام سپاهان- ای مامن با طروات کویر، ای زایش مستی و ترانه پرندگان، چرا سالها ترا خشکانده‌اند، چرا شادابی ترا بریده‌اند، می‌دانی مردمان دیار کویر بلکه همه ایران از تو قصه ها دارند و از ساحل آرامش تو نقاشی می ساختند. بار دگر تبسم ترا با خبر ورود آب به رویشگاه‌هایت دیده ایم و آبشار خوشحالی را در دیار نصف جهان جاری کردی.

صد غزل از دل به لب‌های قلم جاری است تا شوق شادی ترا بنگارد چراکه چشم‌های زیادی سالها نگران استمرار خشکی تو بوده اند، ای سکوت پرمعنا، یادت باشد در غربت غروب تو، گلهای فراوانی تا امروز خشک و بی رمق شدند.

آری - چند روزی است آیه رویش گلهایت از دل پرندگانت جاری شد و امروز که دوباره کویر عطشناک مرده را جان دادی، امید که منبعد دامن سبز تو هرگز به غم خشکسالی آلوده نشود. بعد از این همیشه خرم و خوش باش تا موجها و گل های نیلوفر آبی ات در آبهایت برقصند و اهالی نیز طراوات بگیرند.

باری ! باید با تدبیر بر اهریمن خشکی و تهدید بتازیم، ای تالاب گاوخونی، ای رنج های رفته بر تو، همیشه پر آب باش، همیشه جاری باش که بی آبی و حسرت خیزش تو و زاینده‌رود تاریخ ساز، نتیجه نابودی حیات فلات مرکزی ایران است.

تالاب بین المللی گاوخونی که منطقه ‌ای به وسعت 476 کیلومتر مربع واقع در 167 کیلومتری جنوب شرق اصفهان در کنار شهر ورزنه و در مجاورت تپه ‌های شنی واقع و ارتفاع آن از سطح دریا یکهزار و 470 متر و بیشینه عمق آن 150 سانتی متر است که بیش از یک دهه به جز یک مورد آنهم کوتاه مدت در سال 95، آب را به خود ندیده است.

از دوم تا بیستم مهرماه سال جاری 2 میلیون و 241 هزار مترمکعب آب به تالاب گاوخونی رسید که می تواند گام بزرگی در جهت احیای این تالاب باشد.تالابی با تدبیر مسوولان استان و پیگیریهای مستمر اداره کل حفاظت محیط زیست و همکاری شرکت آب منطقه ای و سایر بخش ها در مهرماه دوباره نفس گرفت و بعد از سیلاب های بهاره دوباره باز جانی تازه گرفت.

با این که تا احیای تالاب گاوخونی و تحقق حقابه 176 میلیون مترمکعب در سال فاصله زیاد است ولی همین مقدار آبی هم که وارد این اکوسیستم طبیعی شده است با این وجود که ایران به خصوص مناطق مرکزی ایران در خشکسالی است غنیمت است چون می تواند از بیدار شدن غول خفته که ریزگردها را تا فاصله های 500 تا هزار کیلومتر می کشاند جلوگیری کند.

معاونت نظارت و پایش حفاظت محیط زیست استان اصفهان در گفت و گو با ایرنا با اشاره به اینکه 2 میلیون و 241 هزار متر مکعب آبی که به تالاب رسید از تاریخ دوم تا بیستم مهرماه سال جاری بوده است اظهار داشت: در تاریخ یازدهم مهرماه آب با حجم تقریبی 14 مترمکعب بر ثانیه از سد رودشتین به سوی تالاب گاوخونی رهاسازی شد که پس از حدود یک هفته این آب به تالاب بین المللی گاوخونی رسید.

حسین اکبری تصریح کرد: با توجه به پایش‌های اداره کل حفاظت محیط زیست استان از یکم تا 16 مهرماه سال جاری میانگین نیم مترمکعب برثانیه آب همراه با پساب و زه‌آب کشاورزی از ایستگاه شاخه کنار به سمت تالاب جریان روانه شد که آب رهاسازی شده از سد رودشتین روز چهارشنبه هفدهم مهرماه با دبی 3.4 مترمکعب از ایستگاه شاخ کنار به طرف تالاب گاوخونی رفت که مقدار آب هجدهم مهرماه 5.25 مترمکعب شد.

وی تصریح کرد : حجم آب ورودی به بند شاخ کنار در روزهای نوزدهم و بیستم مهرماه روند کاهشی داشته و به 4.37 مترمکعب برثانیه رسیده است که از دوم تا بیستم مهرماه سال جاری دو میلیون و 241 هزار مترمکعب آب از بند شاخ کنار به سمت گاوخونی رفت که این مقدار از آب نیز به همراه اندکی پساب و زه‌کش‌های کشاورزی بود.

وی با تاکید بر اینکه اکنون از سد رودشتین حدود چهارمترمکعب بر ثاینه آب به سمت پایین دست و تالاب گاوخونی در حرکت است تصریح کرد: نتایج کلی رسیدن آب به تالاب پس از جمع بندی در پایان مهر سال جاری اعلام خواهد شد.

به گفته اکبری راه نجات تالاب بین المللی گاوخونی، هماهنگی و هم‌افزایی مستمر بین دستگاه‌های مرتبط دولتی و مردم است تا حقابه تالاب به طور مستمر تامین شود.

کاهش تبعات تغییرات اقلیمی، تصفیه پساب های جاری شده در زاینده رود، پرکردن سفره های آب زیرزمینی، جلوگیری از سیلاب، گردشگری و مباحث فرهنگی، تثبیت شن های روان و گنجینه متنوع زیستی و ژنتیکی از جمله ارزش های تالاب گاوخونی است که با جریان یافتن آب به سمت آن و تامین بخشی از حقابه اش، امیدها برای احیای این کارکردها افزایش می یابد.

رضا رسولی عضو یک تشکل زیست محیطی در گفت و گو با ایرنا بر ضرورت تامین حقابه تالابهای در ایران به ویژه تالاب گاوخونی تاکید کرد و گفت : از زمانی که حقابه زیست محیطی در کشور قطع شده است تالابهای کشور با چالش جدی مواجه شده اند.

وی معتقد است با تدبیر و اتخاذ روش های علمی می توان بسیاری از چالشهای زیست محیطی در ایران را برطرف کرد.

وی آگاهی بخشی و فرهنگ سازی در همه بخش ها را نیاز ضروری امروز جامعه ایران برشمرد و افزود: نباید با بی تدبیری کاری کرد تا این تالابها به عنوان تاریخ طبیعی سرزمین مان نابود شوند و آنگاه این رویشگاه ها را در کتابها جستجو کرد.

رسولی تاکید کرد حوضه آبریز زاینده رود به عنوان تامین کننده آب تالاب گاوخونی نیازمند مدیریت اصولی و علمی است که باید همه نهادهای مربوط نسبت به این مهم توجه اساسی کنند.

تالاب بین المللی گاوخونی، منطقه ‌ای به وسعت 476 کیلومتر مربع واقع در 167 کیلومتری جنوب شرق اصفهان در کنار شهر ورزنه و در مجاورت تپه ‌های شنی واقع و ارتفاع آن از سطح دریا یکهزار و 470 متر و بیشینه عمق آن 150 سانتی متر است.

این تالاب در سال 1354 در کنوانسیون رامسر به ثبت رسید و نام آن در فهرست تالاب های بین المللی قرار گرفت که همواره یکی از زیستگاههای حیات وحش و پرندگان در فلات مرکزی ایران بود که اکنون خبری از موجودات زنده در آن نیست.تالاب گاوخونی از بزرگترین و مهمترین تالاب های ایران است و در طول تاریخ علاوه بر ایجاد فضای فرح بخش در شرق اصفهان، مامنی برای پرندگان مهاجر و جانوران آبی و منبع درآمد و آسایش ساکنان این منطقه بوده است.