چاپ

پیام سپاهان - نتایج یک تحقیق بیانگر لزوم توجه به خرد اقلیم در برنامه‌ریزی و مدیریت آبیاری فضای سبز شهر است.

به گزارش ایسنا، پریا شجاعی در پایان‌نامه خود به بررسی "پهنه‌بندی خرد اقلیمی شهر اصفهان تحت تأثیر پوشش سطح و کاربری برای مدیریت آب فضای سبز" پرداخت.
بر اساس این تحقیق، تغییرات نوع پوشش کاربری زمین شهری باعث ایجاد تفاوت‌های دمایی در نقاط مختلف شهر می‌شود. شناسایی این تفاوت‌ها و اثرات آن بر نیاز آبی فضای سبز شهری در شرایط بحران آب در منطقه خشک اصفهان، برای مدیران شهری به‌منظور انتخاب راهکارهای مدیریتی بهینه ضروری است.
در این تحقیق، تفاوت‌های دما و رطوبت نسبی در پنج ایستگاه مختلف داخل شهر و یک ایستگاه بیرون از شهر در مدت 42 ماه بررسی شد. بیشترین مقدار تفاوت دمای ساعتی ایستگاه‌های سطح شهر با ایستگاه حومه شهر برابر °C1/12 بود که در باغ گل‌ها در طول ساعات شب تابستان رخ داد. بیشترین تفاوت رطوبت نسبی بیشینه، متوسط و کمینه ماهانه بین ایستگاه‌ها به ترتیب 25، 44 و 8 درصد، بود.
نتایج این تحقیق نشان داد نوع پوشش-کاربری زمین‌ بر زمان رخداد دمای بیشینه و کمینه هم تأثیرگذار است. بیشترین مقدار متوسط اختلاف‌زمانی رخداد دمای بیشینه بین ایستگاه حومه شهر و ایستگاه پرتردد مرکز شهر در فصل تابستان و برابر 1 ساعت و 18 دقیقه بود. همچنین مدل‌های رگرسیون برای پیش‌بینی دما در ایستگاه‌های سطح شهر بر اساس دمای ایستگاه حومه شهر توسعه داده شد. این مدل‌ها 82 تا 99 درصد از کل تغییرات داده‌ها را توجیه کرد.
در این تحقیق مشخص شد که تفاوت نوع پوشش-کاربری زمین به‌طور تقریبی، حداکثر 18 درصد تفاوت در مقدار تبخیر-تعرق مرجع بین نقاط مختلف سطح شهر ایجاد می‌کند. پهنه‌بندی دمایی شهر اصفهان در محیط GIS، با استفاده از لایه‌های اطلاعاتی شامل فضای سبز، باغات و مزارع کشاورزی، عوارض آبی، تراکم جمعیت، زمین بایر، گذرگاه‌های شهری و سطوح ساختمانی و بر اساس داده‌های دمای متوسط ماهانه ایستگاه‌های سطح شهر، برای نیمه اول و دوم سال انجام شد. نتیجه ارزیابی نشان داد که مدل پهنه‌بندی در نیمه اول سال، 92 درصد تغییرات داده‌ها و در نیمه دوم سال، 89 درصد تغییرات داده‌ها را شبیه‌سازی می‌کند.
نتایج پهنه‌بندی در چهار حالت مختلف شامل "وجود آب در رودخانه و مزارع تحت کشت"، "عدم وجود آب در رودخانه و مزارع تحت کشت"، "وجود آب در رودخانه و عدم کشت" و "عدم وجود آب در رودخانه و عدم کشت"، نشان داد که ایجاد فضای سبز پراکنده در شهر می‌تواند اثر قابل‌توجهی در بهبود شرایط خرد اقلیم شهر داشته باشد . در حالی‌که جریان آب رودخانه (بدون آبگیری مادی‌ها و کشاورزی حاصل از تغذیه سفره آب زیرزمینی) تنها در شعاع تقریبی 500 متر باعث بهبود شرایط خرد اقلیم می‌شود.
با توجه به نتایج ارائه‌شده، مدل پهنه‌بندی ابزار مفیدی برای بررسی اثر تغییرات پوشش سطح بر شرایط خرد اقلیمی نقاط مختلف شهر در برنامه توسعه شهر است. با محاسبه ضریب خرد اقلیم در ایستگاه‌های سطح شهر برای هرماه از سال، اثر پوشش-کاربری بر تبخیر-تعرق گیاهان بررسی شد. نتایج نشان داد نه‌تنها تغییر محل بلکه تغییر فصل نیز می‌تواند منجر به تغییر ضریب خرد اقلیم شود و در نظر گرفتن یک ضریب خرد اقلیم ثابت در طول سال منجر به خطا در برآورد نیاز آبی فضای سبز می‌شود.
در این تحقیق استفاده از ضریب خرد اقلیم ثابت، منجر به برآورد کمتر نیاز آبی سالانه باغ گل‌ها به میزان تقریبی 8 درصد شد. نیاز ناخالص آبیاری در دو فضای سبز مختلف و متنوع (باغ گل‌ها و فدک) با دو روش WUCOLS و LIMP محاسبه و با مقدار آب کاربردی مقایسه شد.
به‌طورکلی این تحقیق بیانگر لزوم توجه به خرد اقلیم در برنامه‌ریزی و مدیریت آبیاری فضای سبز شهر اصفهان است.
به گزارش ایسنا، این پایان‌نامه با راهنمایی دکتر مهدی قیصری در دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشکده مهندسی کشاورزی دفاع شد.
انتهای پیام