پیام سپاهان- حوضه آبریز زاینده رود از اصفهان و چهارمحال و بختیاری تشکیل شده که 93
درصد از مساحت و 98 درصد از جمعیت تحت پوشش این حوضه در استان اصفهان و هفت
درصد از مساحت و 2 درصد از جمعیت تحت پوشش آن در استان چهارمحال و بختیاری
قرار دارد.
سه میلیون و 890 هزار و 188 نفر، جمعیت ساکن در استان اصفهان (87 درصد
شهری و 13 روستای) را تشکیل میدهند و جمعیت این حوضه در استان چهارمحال و
بختیاری 88 هزار و 172 نفر است که 47 درصد از آن را شهری و 53 درصد را
روستاییان تشکیل میدهند.
صاحبنظران بر این باورند توزیع پایدار و عادلانه آب در حوضه آبریز
زاینده رود با توجه به توسعه اقتصادی و اجتماعی همواره چالشی اساسی بوده،
به همین دلیل قواعد تخصیص برای منابع با ارزش آب حوضه زاینده رود حدود 500
سال پیش توسعه یافته که به احتمال زیاد اولین قواعد از این نوع در ایران
است.
به باور کارشناسان بی آبی بخش اعظم حوضه آبریز زاینده رود در یک دهه
اخیر خسارتهای زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی زیادی برجای گذاشته است،
آنان تنها راه حل آن را مدیریت یکپارچه، جامع نگر و علمی میدانند که باید
با مشارکت منطقهای و در سطح ملی مورد توجه قرار گیرد.
در دهههای گذشته جمعیت حوضه زاینده رود افزایش قابل توجهی داشته، بطوری
که در نیم قرن اخیر جمعیت این حوضه بیش از سه برابر شده و این افزایش
جمعیت پیامدهای مختلف اجتماعی و اقتصادی را به دنبال داشته است.
روند رو به رشد جمعیت حوضه زاینده رود از یک سو و محدودیت منابع آب از
سوی دیگر، موجب شده تا سرانه آب تجدید پذیر حوضه به کمتر از یک هزار متر
مکعب (تنها کمی بالاتر از آستانه کمبود آب) کاهش یابد.
این در حالی است که سرانه آب تجدیدپذیر کشور به کمتر از یک هزار و 700 متر مکعب به ازای هر نفر کاهش یافته است.
بارندگیهای اخیر و افزایش حجم آب زاینده رود که در سال زراعی فعلی رقم
خورده است اما به تاکید صاحبنظران امر باید برنامه ریزی جدی برای مدیریت
این منابع آب انجام شود چرا که وضعیت ماههای آینده سال زراعی فعلی و
همچنین سالهای آینده مشخص نیست و نباید منابع آب به راحتی از دست داده شود
به همین خاطر اجرای برنامه هدفمند در مدیریت آب در همه دورهها مهم است و
باید این موضوع در سالهای آبسالی و خشکسالی همواره رعایت شود.
حوضه آبریز زاینده رود در سالیان اخیر با بحران جدی آب دست به گریبان
بوده که آثار آن را میتوان در خشک شدن رودخانه زاینده رود و تالاب
گاوخونی، کاهش منابع آب زیرزمینی، فرونشست زمین، کاهش کیفیت آب، خسارت به
بخش کشاورزی و تخریب اکوسیستم مشاهده کرد.
رودخانه زاینده رود به عنوان محور اساسی توسعه انسانی در مرکز کشور، به
دلیل فشار گسترده بخشهای کشاورزی، صنایع و توسعه شهری، به رودخانهای فصلی
تبدیل شده و سرنوشت تالاب گاوخونی هم در ندادن حقابه های زیست محیطی دچار
مشکل شده است.
نقشه راه و استراتژی مدیریت منابع آب کشور طبق پیش بینیهایی که توسط
افراد متخصص در سالهای اخیر صورت پذیرفته، بیشتر آنها بر این عقیده هستند
که در قرن حاضر جنگها بیشتر در ارتباط با بحران آب در داخل کشورها و بعضاً
بین کشورهای همسایه رخ خواهد داد.
آنان همچنین با تاکید بر ضرورت شفاف و سازی و توازن مصارف و منابع آب،
تشکیل ستاد ملی احیای زاینده رود، سرعت بخشی در طرحهای انتقال آب، جلوگیری
از برداشتهای غیرقانونی، انضباط آبی، مدیریت واحد تصمیم گیری را از جمله
راهکار حل معضلات زاینده رود برشمردند.
این مشکل در کشورهای خشک و نیمه خشک از اهمیت بیشتری برخوردار است و
حادتر است، کشور ایران یکی از کشورهای به طور تقریبی خشک است و در صورتی که
برنامه یا نقشه، راهی برای برای بحران آب بر اساس مطالب علمی وکاربردی
تدوین نکنیم، در آیندهای نه چندان دور شاهد مشکلات و بحرانهایی خواهیم
بود.
این کارشناسان معتقدند که برای تحقق هدف فوق ابتدا باید نقشه راه و
مدیریت منابع آب کل کشور تدوین شود، به دنبال آن نقشه راه برای حوضههای
آبریز دیگر و براساس مشکلات موجود تهیه نمود، نتیجه حاصل از تهیه و تدوین
چنین نقشههایی در یک مدت زمان مناسب، به کاهش مشکلات کمک کرده و تصمیم
گیری های کلان با توجه به برنامه تهیه شده پیش خواهد رفت و همه ساله شاهد
مدیریت بهینه در ارتباط با منابع آب کشور و حوضههای آبریز و در آینده شاهد
کاهش مشکلات خواهیم بود.
براساس تجارب موجود در جهان و بررسی منابع جامع در ارتباط با مدیریت
منابع آب و در نظر گرفتن اینکه مطالب علمی در این ارتباط، کشورهایی که
مشکلات بحران آب مشابه ما را دارند سعی نمودند ضمن به کاربردن تکنیکهای
علمی مرتبط، از روشهای پیشنهادی در علم دیپلماسی آب که با توجه به نیاز،
در سالهای اخیر رشد قابل توجهی نموده است، استفاده نمودهاند.
با توجه به ضرورت رسیدگی به
چالشهای حوضه آبریز زاینده رود، میزگردی با همین عنوان با چند تن از
استادان دانشگاههای چهارمحال و بختیاری و اصفهان با حضور دکتر روح الله
فتاحی عضو هیأت علمی دانشگاه شهرکرد، سید حسن طباطبایی عضو هیأت علمی
دانشگاه شهرکرد، ناصر حاجیان نویسنده کتاب جامع زاینده رود و عضو هیأت علمی
دانشگاه آزاد خوراسگان، مرتضی غضنفرپور کارشناس و مشاور طرحهای آبرسانی و
امیرحسین شربافیون مشاور طرحهای آبرسانی آب منطقه اصفهان برگزار کرد. در
این میزگرد برخی از استادان دیگر نیز دعوت شده بودند.
با شفاف سازی مصارف و منابع مشکلات حوضه آبریز زاینده رود برطرف میشود
عضو هیأت علمی دانشگاه شهرکرد گفت: نظرات کارشناسان در اجرای طرحهای آبرسانی در حوضه زاینده رود مغفول مانده است.
روح الله فتاحی در این میزگرد ایرنا با اشاره به اینکه نظرات کارشناسی
در اجرای پروژههای اقتصادی مثل کشاورزی و آبرسانی استفاده نمیشود، افزود:
محوریت قرار گرفتن کشاورزی در همه نقاط کشور صحیح نیست و باید مطالعات خاص
اقتصادی داشت.
وی بر ضرورت شفاف سازی مصارف و منابع در حوضه زاینده رود با مشارکت
مسؤولان دو استان چهار محال و بختیاری و اصفهان تاکید و گفت: با تحقق این
مهم بسیاری از مباحث مطروحه در این حوضه آبریز برطرف میشود.
وی ادامه داد: کشاورزی در زمان حاضر محور توسعه اقتصادی چهارمحال و
بختیاری معرفی شده و این برنامهریزی به دلیل کمبود آب صحیح نیست و باید در
عرصه دیگر برنامهریزی کرد.
این استاد دانشگاه شهرکرد یادآور شد: مسئولان نظرات کارشناسان را مدنظر
قرار نمیدهند و تنها شنونده هستند و هر آنچه تذکر داده میشود را کمتر
مورد توجه برنامهریزی خود قرار میدهند و این موضوع خسارتهای زیادی را به
زیست بوم و بودجه کشور وارد میکند.
وی ادامه داد: با وجود شرایط اقلیمی هر منطقه از جمله این دو استان باید
طرحهای کشاورزی و وابسته به آب تعریف شود که این موضوع به مدیریت آب کمک
کرده و کشور را از چالشهای کم آبی نجات میدهد.
وی اضافه کرد: صرف جذب بودجه برای اجرای فعالیت اقتصادی اشتباه بوده و
باعث میشود هزینه تمام شده یک فعالیت اقتصادی به دلیل خسارتهایی که به
حوزههای دیگر وارد میکند، هزینهای بیش از حد معمول و با هزینه خیلی
بالایی است.
فتاحی با بیان اینکه مرزبندی و تشکیل استان و منطقههای مختلف یک فرض
برای مبانی مدیریتی است، اظهار داشت: در تأمین نیازهای کشور مثل آب مرزبندی
و فعالیت رقابتی نداریم و باید برنامههای هر بخش با نگاه به دیگر مناطق
کشور باشد.
وی بررسی بازدهی سرمایه و منفعت و خسارتهای پروژهها پیش از آغاز کار
را ضروری بیان کرد و گفت: بدون مطالعه همه جانبه پروژههای آبرسانی در بخشی
از کشور انجام شده که با محاسبه اقتصادی خسارتهایی که به دیگر بخشها
وارد شده، آن طرحها منفعتی نداشته و تمام خسارت بوده است.
وی یادآور شد: برخی از مدیران و مسئولان در ردههای مختلف کشور به دلیل
اینکه فقط به دنبال جذب اعتبار دولتی برای حوزه فعالیت خود هستند تدبیر و
آینده نگری ندارند که این ثمره بی توجهی به حفظ بودجههای کشور است.
وی واقعی سازی قیمت آب را برای مدیریت این منبع مهم بیان و خاطرنشان
کرد: اگر آب و حاملهای انرژی به قیمت واقعی عرضه شود و بهره برداران بهای
اصلی و ارزشی آنها را پرداخت کنند آنگاه بسیاری از اتلاف منابع انجام
نخواهد شد.
با قیمتگذاری واقعی آب، به طور قطع تجدیدنظری در حوضه زایندهرود صورت میگیرد
وی افزود: مصرف بی رویه آب در کشاورزی و بی توجهی به بهرهگیری از
فناوریهای نوین موجب خسارت شده و اگر قیمتگذاری واقعی برای آب انجام شود
به طور مطمئن تجدید نظری در این حوزهها صورت خواهد گرفت.
وی تأخیر در اجرای پروژهها را از دیگر چالشهای حوزه آب کشور بیان کرد و
گفت: تأخیر در تأمین اعتبار و ناقص ماندن پروژهها سبب بروز مشکلاتی در
ادامه مسیر فعالیت و اجرای برنامه کامل فعالیت آبرسانی شده است.
وی اضافه کرد: ناتمام ماندن پروژهها و تحقق نیافتن برنامه مدنظر باعث
شده که نتیجه واقعی محقق نشود که این موضوع در احداث تونل اول و دوم انتقال
آب روشن است.
وی توصیح داد: مانند سد و تونل سوم که بیش از هزار و دویست میلیارد
تومان تاکنون هزینه داشته و تا تکمیل هنوز راه طولانی در پیش دارد، راهکار
مدیریت آب نیست، بهشت آباد هم سیاه چاله ای بدتر از تونل سوم است که نه
تنها هیچ مشکلی از مدیریت آب فلات مرکزی رفع نمی کند بلکه فقط ضایع کردن
بیت المال است.
مشکل حوضه آبریز زاینده در بی برنامگیها و بی توجهیها به نظرات کارشناسی است
به گفته فتاحی برداشتهای بالا دست عامل مشکلات آب اصفهان نیست بلکه بی
برنامگی ها و بی توجهی به نظرات کارشناسی در اجرای فعالیتهای آبرسانی موجب
چنین مشکلی شده و کنترل برداشتهای کشاورزان مشکل آب این استان را رفع
نخواهد کرد.
وی حفر چاههای متعدد در زمینهای کشاورزی و غیر کشاورزی که موجب خشک
شدن قناتها شده و توسعه بی برنامه کشاورزی و نبود مدیریت در استفاده از
منابع آبی را از عوامل بروز مشکلات در این حوزه بیان کرد.
وی خشکی قناتها را مانع از کشاورزی پایدار بیان کرد و گفت: اگر قناتها
حفظ شود کشاورزی متناسب با آب موجود انجام میشد اما به دلیل دخالت در
مدیریت آب و خارج شدن از برنامه مشکلاتی در حوزه کشاورزی و آب رسانی ایجاد
شده است.
ضرورت اصلاحات آبی بعد از اصلاحات اراضی
وی بی توجهی به اصلاحات آبی پس از اصلاحات اراضی را در بروز مشکلات حوزه
آبرسانی مهم دانست و اضافه کرد: پس از قانون اصلاحات اراضی باید قانون
اصلاحات آبی اجرا میشد تا اینکه چالشهای این حوزه رفع شود.
وی راه اندازی شرکتهای زراعی برای مدیریت و همبستگی کشاورزان را اقدامی
مهم بیان کرد و اظهار داشت: این هم افزایی و مدیریت واحد به تصمیم گیری
برای توسعه پایدار کمک میکند اما این شرکتها به معنای واقعی فعال
نشدهاند.
ظرفیتی برای طرح بهشت آباد تعریف نشده است
این استاد دانشگاه اجرای پروژهها بدون مطالعه را موجب افزایش مشکلات
آبرسانی بیان کرد و ادامه داد: پروژه بهشت آباد یکی از این پروژههاست که
ظرفیت برای آن تعریف نشده و موجب خسارت به استان چهارمحال و بختیاری
میشود.
وی اضافه کرد: در بررسی و پیش بینی ظرفیت مطمنا تأمین آب پس از یک سال خشکسالی و سالهای آبسالی توجه کرد که تأمین آب انجام شود.
هم اندیشی و آینده نگری در حوزه آبرسانی مغفول ماند
عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد خوراسگان گفت: هم اندیشی با کارشناسان و
متخصصان و آینده نگری در حوزه آبرسانی مغفول مانده و موجب ایجاد چنین
وضعیتی شده است.
ناصر حاجیان با انتقاد از فعالیتهای بدون کارشناسی در بخشهای مختلف
کشور از جمله مدیریت منابع آب، افزود: اظهار نظرها و اقدامات غیر کارشناسی
موجب بروز مشکلات اجتماعی و اقتصادی در کشور شده که در زمان حاضر در حوزه
آب این موضوع حاد شده است.
وی ادامه داد: استفاده از نظرات کارشناسی و مذاکره و هم اندیشی با
کارشناسان قادر به رفع چالشهای حوزه آب است و باید از این ظرفیتها بیش از
بیش استفاده کرد و مسئولان امر در جلسات تصمیم سازی خود از این کارشناسان
استفاده کنند.
حوضه آبریز زاینده رود نیاز به نقشه راه دارد
وی تدوین نقشه راه برای حوضههای آبریز کشور را در پیشرفت کار و جلوگیری
از طرحهای بی برنامه مهم بیان و خاطرنشان کرد: حوضه آبریز زاینده رود
نیاز به نقشه راه است تا بر اساس نقشه راه پروژههای آبرسانی تعریف شود.
به گفته حاجیان شناخت مشکلات و آسیب شناسی حلقه مفقود در این عرصه است و
باید کارشناسان مشکلات امروز آبی کشور را بررسی کنند و با ریشه یابی
معضلات، راهکارها را به مسئولان ارائه بدهند و البته مدیران در بخشهای
مختلف کشور از این نظرات استفاده کنند و راههای بی راهه را طی نکنند.
وی اولویت بندی بررسی چالشهای آب را از ضرورتها برای رفع این معضل
بیان کرد و یادآور شد: بررسی و راهکار سنجی خشکی رودخانه و سپس احیا
تالابها در اولویت باید قرار گیرند.
وی اضافه کرد: نهضت احیا تالابها یک ضرورت غیر قابل انکار است که این
موضوع با هم اندیشی و بکارگیری توان علمی دانشگاهها و افراد با تجربه محقق
میشود.
این نویسنده و پژوهشگر حوزه آب بر ضرورت همدلی و دوری از مناقشه تاکید
کرد و گفت: رسانهها خبرهای کارشناسی و نظرات متخصصان را منتشر کنند و دانش
و آگاهی عمومی را افزایش دهند.
برداشت آب متناسب با حجم ذخایر نیست
عضو هیأت علمی گروه مهندسی آب دانشگاه شهرکرد گفت: میزان تولید آب و
مصرف آن در تناسب نیست و حجم برداشتها به ویژه در این حوضه آبریز بیش از
ذخایر منابع است.
سید حسن طباطبایی در این میزگرد با بیان اینکه جمعیت کشور نسبت به
گذشته افزایش یافته اما میزان تولید کاهش داشت، اظهار داشت: میزان تولید
آب در طی 50 سال گذشته تغییر رو به رشد نداشته و این در حالی است که جمعیت
ایران در این مقطع زمانی چهار برابر شده است.
وی افزود: با افزایش مصرف آب در بخش خانگی، صنعت، کشاورزی و بخشهای
دیگر و کمبود منابع، مشکلات آبرسانی و تأمین آب مردم به وجود آمده است که
مهمترین مشکل همین نابرابری تولید و برداشت است که باید برنامه ریزی صحیحی
برای این کار صورت بگیرد.
وی به توسعه نابه جا در بخشی از حوزهها اشاره کرد و گفت: در چنین
شرایطی توسعه کشاورزی و انجام فعالیت به صورت قدیمی چالشها را افزایش
میدهد و از این جهت دولت باید علاوه بر مدیریت توسعه کشاورزی، به جای
تولید محصولات پر مصرف آب به سمت واردات برود و کشاورزان این عرصه را به
دیگر مشاغل هدایت کند.
وی اضافه کرد: استفاده از روشهای نوین کشاورزی و همچنین کاشت محصولات
کم مصرف آب در مدیریت منابع مؤثر است که وزارت جهاد کشاورزی در این خصوص
باید اقدام ویژه و با سرعت بالاتری انجام دهد.
عضو هیأت علمی گروه مهندسی آب دانشگاه شهرکرد معتقد است در حوزه آب،
بیشتر به مسائل جزئی پرداخته شد و موضوعات کوچک مورد بحث و گفت و گو قرار
گرفته است و به ریشه یابی عوامل اصلی مثل توسعه نابه جا، کمتر پرداخت
میشود.
وی یادآورشد: پساب فاضلاب به عنوان یک فرصت برای تأمین آب در بخش فضای
سبز، صنعت و بخشهای دیگر کمتر مورد توجه بوده و این منبع بی بهره قرار
گرفت.
مشکلات کشور را به آب گره نزنیم
کارشناس و مشاور طرحهای آبرسانی از استان اصفهان با اشاره به
سیاستگذاریهای غلط در حوزه آب و دخالت افراد غیر کارشناس، گفت: مشکلات
کشور به موضوع آب گره خورده و سیاست غلط "آب به جای نان" و "نان به جای آب"
در مقاطع مختلف زمانی بکار گرفته شدکه نیاید استفاده ابزاری بشود.
مرتضی غضنفرپور در این میزگرد حفر چاه را از معضلات بخش آب
اعلام کرد و گفت: افزایش حفر چاه موجب تخلیه منابع زیر زمینی شده و با توجه
به اینکه حفر چاه در مناطق زهکشی ممنوع است اما این اتفاق در کشور رخ داده
است.
وی کنترل حفر چاه برای رفع معضلات آبرسانی حوضه آبریز زاینده را بسیار
مهم و مورد تاکید قرار داد و گفت: با احیا زهکشها و انتقال آب از طریق
کانالها باید نیاز آب را تأمین کرد و نباید حفر چاه آزاد شود.
به گفته این کارشناس طرحهای آبرسانی بی توجهی به اقلیم و حوادث طبیعی
موجب افزایش مشکلات در کشور شده که بی توجهی به امکان وقوع سیل و پیش بینی
برای جمع آوری آبها آن و همچنین پیشگیری از خسارتها از جمله آن است.
وی ادامه داد: رسانهها در یک مقطع زمانی به یک موضوع بسیار میپردازند و
از دیگر موضوعات غفلت میکنند که از جمله آن موضوع سیل و جلوگیری از ساخت و
ساز در مجاورت رودخانه است.
وی حاشیه پردازی شبکههای اجتماعی و رسانهها را از دیگر معضلات برای
حوزه آب اعلام کرد و ادامه داد: این کار موجب ایجاد تنش در جامعه و
اختلافات قومی و بین استانی میشود که باید چنین رفتارهایی مدیریت شود تا
فعالیت احساسی صورت نگیرد.
به گفته غضنفرپور خرده مالکیتهای کشاورزی و گسترش مالکان زمین باعث شده
وحدت از بین برود و فعالیتهای کشاورزی مالکان شخصی بشود و باعث اختلاف در
بین مردم و نبود وحدت رویه شود.
وی یادآور شد: وحدت و اتحادی که در گذشته به دلیل جمعیت کم مالکان
زمینها وجود داشت موجب افزایش کارکرد و عملکرد کشاورزی و اتحاد بین آنها
برای پیشبرد کارها میشد.
وی ادامه داد: قشر ضعیف کشاورز برای منفعت خود شروع به توسعه این عرصه
نموده و این رشد بی برنامه موجب بروز مشکلات زیادی در حوزه کشاورزی و تأمین
آب شده است.
وی استفاده از پساب فاضلاب و مدیریت مصرف آب در بخشهای مختلف کشاورزی،
صنعتی و خانگی را برای کاهش مشکلات ناشی از کم آبی را تاکید کرد و افزود:
مصرف پساب فاضلاب در صنعت و فضای سبز موجب بازگشت آب در دیگر حوزهها خواهد
بود.
وی یادآورشد: این مؤلفه مهم مورد غفلت و کم توجهی قرار گرفته و باید مسئولان امر نسبت به آن توجیه شوند.
غضنفرپور آمایش سرزمینی را برای مدیریت منابع آب ضروری خواند و
یادآورشد: بی توجهی به آمایش سرزمینی موجب کشت و کار بدون برنامه و مصرف آب
زیاد شده که خسارتهای آن به حوضههای مختلف آبریز وارد میشود.
دانشگاهیان نقش خود را در مدیریت آب ایفا کنند
مشاور طرحهای آبرسانی شرکت آب منطقهای اصفهان گفت: دانشگاهیان نقش خود را در مدیریت آب در کنار مسئولان ایفا کنند.
علیرضا شربافیون با اشاره به اینکه نیاز به نظریههای علمی برای
فعالیتهای آبرسانی هستیم، اظهار داشت: یکی از دغدغههای مهم در حوزه
آبرسانی و فعالیتهای این حوزه استفاده از نظریههای علمی است که کمتر مورد
استفاده قرار میگیرد.
وی ادامه داد: برخی از مسئولان بی تجربه و بدون تخصص در این خصوص
اظهارنظر و برنامه ریزی میکنند که این موضوع موجب تصمیم گیری های غلط و
بروز مشکلاتی مثل چالش بحران آب میشود.
وی با اشاره به اینکه آموزشهای مدیریتی دانشگاهها باید مورد تجدید نظر
قرار گیرد، افزود: برخی از دروس ارائه شده در دانشگاهها کارکرد عملی
نداشته و پاسخگوی نیاز جامعه نیست و همین موضوع تاکنون نتوانسته بسیاری از
مشکلات را رفع کند.
وی بهره گیری از تجربه تجربه گذشتگان و افراد علمی و حوزههای علمی را
در کنار متخصصان مهم بیان کرد و گفت: در حوزه آب باید توجه به حق آبه ها و
حقوق قانونی و شرعی بررسی شود و اینکه حق یک سری مردم در مناطق دیگر
استفاده نشود.
این مشاور طرحهای آبرسانی ادامه داد: حفر چاههای آب متعدد در مناطق
مختلف باعث خشکی قناتها و کم آبی سفرهای زیر زمینی و خسارت به افراد دارای
حق آبه و سهم میشود که از نظر شرعی و قانونی اقدامی صحیح نیست و باید
تکلیف چنین موضوعاتی مشخص شود.
به گفته وی حفر چاههای متعدد در زمینهای کشاورزی یک رقابت برای برداشت
آب از زمین شده و این موضوع علاوه بر تخریب زمین، کاهش منابع زیر زمینی و
خشکی قناتها موجب بروز اختلاف و ضایع شدن حقوق دیگر افراد نیز میشود.
وی با بیان اینکه اصلاحات اراضی بسیاری از مشکلات را ایجاد و علما با
چنین اتفاقی مخالف بودند، تصریح کرد: خرده مالکیتها که در قالب اصلاحات
اراضی ایجاد شده رقابتهای ناسالم بر سر منابع را افزایش داد و باید فتوی
علما در خصوص برداشت از حق و حقوق دیگران در این قضیه بررسی شود.
وی در خصوص مشکلات ناشی از خرده مالکیتها گفت: وضعیت آب زمینهای
کشاورزی در خرید و فروشها باید مشخص شود که آب جدایی از زمین یا متصل به
ملک است که در خرید و فروشها این مسائل توجه شود.
http://www.sepahannews.ir/fa/News/103037/مشکل-حوضهآبریز-زایندهرود-با-هماندیشی-و-همبستگی-منطقهای-حل-میشود