چاپ

پیام سپاهان - نتایج یک پژوهش نشان می‌دهد نخستین گام برای مقابله با این مخرب گرد و غبار، شناسایی مناطق پتانسیل تولید گرد وغبار و در پی آن تمرکز بر نقاط بحرانی و تشخیص عوامل موثر بر تولید آن است.
به گزارش ایسنا-منطقه اصفهان، طیبه السادات سهرابی دانشجوی دکتری تخصصی رشته مهندسی منابع طبیعی گرایش بیابان‌زدایی در پایان نامه خود به "بررسی و تحلیل پدیده گرد و غبار در استان اصفهان" پرداخت.
طوفان‌های گرد وغبار معضل بسیار بزرگی است که گاه و بی‌گاه بر زندگی مردم مناطق خشک و نیمه-خشک جهان مستولی می‌شود. به دلیل افزایش اثرات گرد وغبار در ایران به ویژه استان اصفهان، نیاز مبرمی به شناسایی منشاهای داخلی گرد وغبار و عوامل موثر بر ایجاد آن و پیدا کردن راه‌حل مناسب در مبارزه با آن وجود دارد.
در این پژوهش، شناسایی دقیق منشاهای داخلی گرد وغبار استان اصفهان با به‌کارگیری روش ترکیبی سنجش از دور و GIS و با استفاده از روش تصمیم‌گیری چندمعیاره انجام شد. برای این منظور، داده‌های مکانی پوشش گیاهی، دما، بارندگی، موقعیت خاک‌های مستعد تولید گرد و غبار، فراوانی طوفان‌های گردوغبار و شاخص تاثیر انسانی که با محاسبه تراکم جمعیت، و کاربری/پوشش اراضی به دست‌آمد، استفاده‌ شدند. لایه کاربری اراضی با استفاده از سنجش از دور و تصاویر سنجنده MODIS تهیه شد و در مرحله بعدی وزن‌دهی لایه‌ها با بکارگیری ساختار سلسله مراتبی انجام گرفت. بعد از ضرب هر لایه اصلی در وزن متناظر، تلفیق نهایی لایه‌ها انجام شد و نقشه مناطق منشا (نقشه پتانسیل تولید گرد وغبار) به دست‌آمد.
نتایج حاصل از نقشه پتانسیل تولید گرد وغبار استان نشان داد که شرق، جنوب شرق و مرکز استان اصفهان کانون‌های اصلی تولید گرد وغبار هستند. این مناطق دقیقا منطبق بر کانون‌های بحرانی فرسایش بادی در استان اصفهان هستند. برای بررسی روند پدیده گرد وغبار و شناسایی عوامل موثر بر تولید گرد وغبار پس از روندیابی پدیده گرد وغبار به روش ناپارامتریک و پارامتریک، تغییرات مکانی و زمانی پدیده گرد وغبار، پارامترهای اقلیمی و پوشش‌گیاهی و ارتباط آنها با پدیده گرد وغبار بررسی و مدل آماری مناسب استخراج شد.
نتایج حاصل از تحلیل آماری گرد وغبار استان اصفهان نشان داد که تعداد وقوع گرد وغبار در شرق و مرکز وجنوب‌شرق استان بیشتر بوده و هرچه به‌سمت غرب پیش می‌رویم از تعداد آن کاسته می‌شود. تغییرات فصلی پدیده گرد وغبار نیز نشان می‌دهد که تعداد روزهای گرد وغبار به‌ترتیب در فصول بهار وتابستان بیشترین و در پاییز کمترین میزان وقوع گرد وغبار است، زیرا درفصول بهار وتابستان جهت باد غالب استان شرقی و شمال‌شرقی بوده که باعث فعال شدن کانون‌های گرد وغبار و انتقال ریزگردها می‌شود. روند تغییرات سالانه گرد وغبار استان نیز روند صعودی دارد.
نتایج تحلیل رگرسیون و مدلسازی آماری نشان داد متغیرهای سرعت باد و درجه حرارت تاثیر مثبت در پدیده گرد وغبار استان دارند. یعنی با افزایش سرعت باد و درجه حرارت بر فراوانی پدیده گرد وغبار افزوده می‌شود. بنابراین سرعت باد و دمای زیاد ویژگی بارز مناطق پرگرد وغبار در این مطالعه است. در این مناطق جهت باد در فصول بهار وتابستان که بیشترین میزان وقوع گرد وغبار دیده‌ می‌شود، همواره شرقی و شمال‌شرقی بوده و درجه حرارت نیز در این مناطق بالا است. متغیرهای شاخص پوشش گیاهی و رطوبت نسبی نیز تاثیر منفی بر وقوع این پدیده می‌گذارند و با افزایش آنها، فراوانی گرد وغبار کاهش می‌یابد. بارندگی تاثیر چندانی نداشته‌است.
به گزارش ایسنا، این پایان نامه با راهنمایی ابوالفضل رنجبر فردویی در دانشگاه کاشان دفاع شد.
کد خبرنگار:13037
انتهای پیام