بزرگنمايي:

پیام سپاهان - دنیای اقتصاد /متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
دومین روز از نبردهای سنگین میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان در ناگورنو-قره‌باغ نشان از تشدید بحران دارد و نیروهای قره‌باغ روز دوشنبه هفتم مهرماه از کشته شدن 28 نفر دیگر از افراد خود خبر دادند. الجزیره در گزارش 29 سپتامبر در همین زمینه نوشت: وزارت دفاع ناگورنو-قره‌باغ اعلام کرد که شمار کشته‌هایش در شدیدترین دور از درگیری‌ها (با احتساب کشته‌های روز یکشنبه) به 84 نفر رسیده و بیش از 100 نفر نیز زخمی شده‌اند. الجزیره در این گزارش نوشت که تا روز سه‌شنبه تعداد کل کشته‌های غیرنظامی به 11 نفر رسیده است: 9 نفر در جمهوری آذربایجان و دو نفر در ارمنستان و همین باعث شد تعداد کل کشته‌ها (آن 84 نفر به علاوه این 11 نفر) به 95 نفر برسد.
آراییک هارطونیان، رهبر این منطقه خودمختار، به خبرگزاری رویترز می‌گوید: «این جنگ، جنگ مرگ و زندگی است.» بر اساس گزارش‌های الجزیره و رویترز، ارمنستان روز دوشنبه ترکیه را به پشتیبانی مستقیم نظامی از جمهوری آذربایجان در درگیری نظامی تازه بین دو جمهوری سابق شوروی بر سر منطقه قره‌باغ متهم کرد. وزارت خارجه ارمنستان در بیانیه‌ای گفت که ترکیه «حضور مستقیم در صحنه نبرد» دارد. در این بیانیه آمده است که کارشناسان نظامی ترکیه «پابه‌پای» نیروهای جمهوری آذربایجان می‌جنگند و «از سلاح‌های ترکیه، از جمله هواپیماهای بدون سرنشین و هواپیماهای جنگی نیز استفاده می‌کنند.» به نوشته الجزیره، رهبران جهان با در نظر داشتن سابقه جنگ سال 2016 میان دو کشور، خواستار توقف درگیری‌ها شده‌اند. دیروز سه‌شنبه هم شورای امنیت جلسه‌ای را پشت درهای بسته برگزار کرد؛ پس از آنکه فرانسه و آلمان با اعمال فشار خواستار گنجانده شدن این مساله در دستور کار این شورا شدند. دو کشور از سال‌ها پیش بر سر منطقه قره‌‌باغ کوهستانی با هم اختلاف دارند. این منطقه با اکثریت ارمنی به‌طور رسمی بخشی از خاک جمهوری آذربایجان است اما از زمان پایان جنگ در سال 1994 در کنترل ارمنستان قرار دارد. ناظران معتقدند هیچ راه‌حلی غیراز مذاکره و توافق میان آذربایجان و ارمنستان برای رفع این بحران کهنه وجود ندارد و تداوم جنگ تنها به وخامت وضعیت کمک می‌کند. با این حال، دو طرف در همان سال پیمان آتش‌بس امضا کردند اما این پیمان نیز به اختلافات میان دو کشور پایان نداد. به نوشته خبرگزاری روسی اینترفکس، نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان، روز یکشنبه در نشست فوق‌العاده پارلمانی گفت: «موضوع به رسمیت شناختن [قره‌باغ] در دستور کار ما قرار دارد. ما باید بسیار جدی بحث کنیم که آیا این گام را برمی‌داریم یا خیر.» گزارش‌ها حاکی است که نیروهای جدایی‌طلب در ناگورنو-قره‌باغ صبح روز یکشنبه 6 مهر، چهار بالگرد نظامی جمهوری آذربایجان را در این منطقه سرنگون کردند. وزارت دفاع ارمنستان نیز از ساقط کردن 15 هواپیمای بدون سرنشین و همچنین انهدام 10 دستگاه تانک در این منطقه خبر داد. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل بامداد دوشنبه از طریق سخنگوی خود خواهان پایان درگیری‌ها در جنوب قفقاز شد. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات‌متحده نیز می‌گوید که واشنگتن در جست‌وجوی راهی برای توقف خشونت‌ها میان آذربایجان و ارمنستان است. سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه هم روز یکشنبه به‌عنوان میانجی با وزرای خارجه این دو کشور و همچنین وزیر کشور ترکیه تلفنی گفت‌وگو کرد. هم‌زمان، ترکیه خواستار آتش‌بس فوری توسط نیروهای ارمنی شده و آنچه را که «تخاصم» نسبت به جمهوری آذربایجان خوانده است، عامل «آتش‌افروزی در منطقه» عنوان کرد. رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، با موضع‌گیری در صفحه توییتر خود اظهار کرد که آنکارا با آذربایجان اعلام همبستگی می‌کند و به حمایت خود از این کشور ادامه می‌دهد. وزارت خارجه آمریکا روز یکشنبه در بیانیه‌ای درگیری میان ارمنستان و آذربایجان را محکوم کرد و با تصریح اینکه «دخالت عناصر خارجی نه تنها از تنش‌ها نمی‌کاهد، بلکه باعث افزایش خشونت‌ها خواهد شد»
دو کشور را به همکاری با گروه مینسک سازمان همکاری و امنیت اروپا فراخواند. نیروهای ارمنستان و جمهوری آذربایجان بارها بر سر منطقه ناگورنو-قره‌باغ با هم درگیر شده‌اند و آخرین بار، اوج درگیری‌های در فاصله روزهای 22 تا 24 تیر ماه سال‌جاری روی داد و شمار قربانیان دو طرف مجموعا به 16 کشته رسید که یکی از آنها غیرنظامی بود. پیش از این، بالاترین رقم تلفات درگیری‌ها بر سر این منطقه مربوط به سال 2008 بود. اما درگیری‌های چند روز اخیر رکورد جنگ‌ها میان دو کشور از سال 2016 به این سو را شکست. با این‌که از آغاز این بحران 32 سال می‌گذرد، مناقشه همچنان پابرجاست و حدود 30 هزار نفر در این مدت کشته شده‌اند. الجزیره می‌افزاید: «ارمنستان و آذربایجان در یک مناقشه سرزمینی از دهه 90 به این سو گرفتار شده‌اند و این زمانی است که قره‌باغ، یک منطقه ارمنی‌نشین پس از جنگی که 30 هزار کشته به دنبال داشت، اعلام استقلال کرد.» استقلال این منطقه از سوی هیچ کشوری به رسمیت شناخته نشده و به نوشته الجزیره، جامعه بین‌المللی این منطقه را بخشی از آذربایجان می‌شمارد. این گزارش می‌افزاید: روسیه اگرچه اتحاد نظامی با ارمنستان دارد، اما تسلیحات پیشرفته را همزمان به دو کشور می‌فروشد. با این حال، به نظر می‌رسد این منطقه تبدیل به محل مناقشه و زورآزمایی بازیگران خارجی شده است. گروه مینسک (آمریکا، روسیه، فرانسه) سه دهه است که نتوانسته این مشکل را حل کند. اگرچه اردوغان تصریح کرده که ترکیه «با تمام نیرو و از صمیم قلب» در کنار آذربایجان است اما روسیه اعلام کرد که آماده است میان دو جمهوری پیشین «اتحاد شوروی» میانجیگری کند. دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین در مسکو گفت: «روسیه می‌تواند از روابط نزدیک خود با هر دو کشور در جهت برقراری آشتی میان آنها استفاده کند.» او گفت که درگیری نظامی باید فورا متوقف شود و جای خود را به تلاش دیپلماتیک بدهد. او افزود که در حال حاضر این مهم‌تر از آن است که «برای شناختن طرف مقصر و‌ حق‌دار دعوا کنیم.» ارمنستان کشوری فقیر و متکی به حمایت نظامی روسیه است که در این کشور پایگاه نظامی و هزاران سرباز دارد. در حالی که آذربایجان از منابع غنی نفت‌وگاز برخوردار است و از حمایت ترکیه بهره می‌گیرد. منطقه کوهستانی قره‌باغ که تحت کنترل ارمنستان است 145 هزار نفر جمعیت دارد و از نظر حقوق بین‌الملل بخشی از خاک آذربایجان محسوب می‌شود.