بزرگنمايي:

پیام سپاهان - همشهری /متن پیش رو در همشهری منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
نورا عباسی/ خواندن و شنیدن آمار مبتلایان و جانباختگان کرونا به بخشی از عادت‌های زندگی روزمره ما تبدیل شده است و دیگر نمی‌توان راحت از کنار اخبار مرگ‌ومیرهای کرونایی عبور کرد. براساس آخرین آمار بیش از 32میلیون نفر در جهان به این بیماری مبتلا شده‌اند و نزدیک به 994 هزار نفر نیز جان خود را از دست داده‌اند. در این میان بسیاری فصل پاییز و زمستان را بستری مناسب برای اوج گرفتن خسارت‌های جانی کرونا می‌‌دانند و زنگ خطر کرونا در فصل پاییز را به صدا درآورده‌اند. اما پاییز امسال، تنها با کرونا دست و پنجه نرم نمی‌کنیم، چراکه قبل از ظهور این ویروس ناشناخته و در پاییزهای گذشته، عوامل متعددی مانند آلودگی هوا، گازگرفتگی، سکته قلبی و ... مرگ را به ما نزدیک و نزدیک‌تر کرده بودند؛ عواملی که هنوز پای ثابت آمار مرگ‌ومیر هستند. 
آلودگی هوا
یافته‌های جدید موسسه مکس پلانک آلمان نشان از این واقعیت دارد که «همه‌گیری» آلودگی هوا طول عمر جمعیت جهان را به طور متوسط حدود 3سال کاهش داده و باعث بروز 8.8 میلیون مرگ زودرس در سال می‌شود.
بر اساس یافته‌های این مطالعه، در مقایسه با سایر عوامل مرگ زودرس، آلودگی هوا سالانه 19برابر مالاریا، 9برابر ایدز و 3برابر الکل قربانی می‌گیرد.
آنطور که در این پژوهش آمده است، آلودگی هوا در گام اول موجب افزایش مرگ‌ومیرهای ناشی از بیماری قلبی و سکته مغزی می‌شود و تقریبا نیمی از مرگ‌ومیرهای ناشی از آلودگی هوا به این بیماری‌ها بازمی‌گردد و بیماری‌های ریوی و سایر بیماری‌های غیرواگیر از جمله دیابت و فشار خون بالا در رتبه دوم مرگ‌های مرتبط با آلودگی هوا قرار دارند. نکته قابل توجه این است که تنها 6درصد مرگ‌ومیر ناشی از آلودگی هوا مربوط به سرطان ریه است.
براساس نتایج به‌دست آمده، با کنترل آلودگی هوا می‌توان به طور بالقوه از 5.5 میلیون تلفات در سراسر جهان پیشگیری کرد.
 آمار کشته‌شدگان آلودگی هوا تنها مربوط به پژوهش‌های جهانی نیست، چراکه خاطرات فصل پاییز در بسیاری از شهرهای بزرگ ایران نیز با آلودگی هوا گره خورده است و براساس گفته عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، سالانه 30هزار نفر به علت آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند.
آلودگی هوای کلانشهرها در ایران سبقه طولانی دارد و آنطور که علیرضا رئیسی، معاون وزیر بهداشت، در آذر سال 98 اعلام کرده بود «در سال‌های 92 تا 94 شاهد کاهش غلظت آلاینده‌های هوا بودیم، اما از سال 94 تا 96 افزایش غلظت و آلودگی هوا را داشتیم و هم‌اکنون این آلودگی 3.3برابر حد مجاز جهانی است. میزان مرگ‌ومیر ناشی از آلودگی هوا در تهران در سال 97، بالغ بر 3هزار نفر از افراد بالای 30سال بود که بیماران مزمن تنفسی 85 نفر، سرطان ریه 96 نفر، بیماران قلبی 1058 نفر و سکته های مغزی 526 نفر بودند.» و این اعداد و ارقام به ما می‌گویند که خطرات جانی آلودگی هوا هر سال گسترده‌تر می‌شوند.
نشت گاز
مرگ خاموش نامی است که بر مسمومیت با گاز CO گذاشته شده و هر سال فصل پاییز که می‌رسد صفحه حوادث از اخبار جانباختگانی پر می‌شود که به دلیل سهل‌انگاری یا خرابی سیستم گرمایشی به کام مرگ کشیده شده‌اند. سازمان اورژانس کشور سال گذشته گزارشی از میزان گازگرفتگی و مسمومیت با گاز CO در فصل پاییز منتشر کرد و در این گزارش آمده بود که از ابتدای مهر تا 15آذر آن سال، 97نفر در کشور بر اثر مسمومیت با گاز CO فوت کرده‌اند. در فصل پاییز سال گذشته، هزار و 969 نفر در کل کشور با گاز CO دچار مسمومیت شدند و بیشترین موارد مسمومیت مربوط به استان‌های تهران با 413 نفر، خراسان رضوی با 244 نفر، فارس با 199 نفر و آذربایجان شرقی با 139 نفر بود. همچنین در آمار بیشترین فوتی ناشی از مسمومت با CO، استان‌های اصفهان و آذربایجان‌شرقی هرکدام با 11نفر و فارس با 10نفر در رتبه‌های اول و دوم قرار داشتند. در این میان استان‌های گیلان، سمنان، خوزستان، اردبیل و آذربایجان هرکدام با یک کشته، کمترین آمار تلفات جانی ناشی از نشت گاز را داشتند.
سکته قلبی
آلودگی هوا زمینه را برای شدت‌گرفتن بیماری‌های مختلف مهیا می‌کند اما از میان تمام این بیماری‌های کشنده، سکته قلبی در جایگاه اول قرار دارد. درواقع می‌توان گفت که با آمدن اولین روزهای پاییز و شدت گرفتن آلودگی هوا، بیماران قلبی بیش از دیگران در معرض خطر قرار دارند.
آنفلوآنزا
روزهای اولی که کرونا ظاهر شد، بسیاری آن را به آنفلوآنزای فصلی تشبیه می‌کردند؛ بیماری‌ای که هر سال پاییز زنده می‌شود و با از بین رفتن سرما فروکش می‌کند و شاید همین نگاه موجب شد تا بسیاری فصل گرما را عامل نابودی کرونا بدانند. هرچند گذر زمان نشان داده است که کرونا کشنده‌تر از آنفلوآنزاست اما در این میان نباید خطرات آنفلوآنزای فصلی را دست‌کم گرفت.
براساس اطلاعات موجود، به طور متوسط آمار مرگ ناشی از ابتلا به آنفلوآنزا حدود 0.1 درصد است و اگر بخواهیم آمار ارائه‌شده از جانب چهره‌هایی مانند مسعود مردانی، عضو کمیته کشوری مبارزه با بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت و عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله را مبنا قرار دهیم باید بگوییم که «12 درصد از موارد بستری بیمارستانی کووید- 19 فوت می‌کنند». این آمار به ما می‌گوید در حال حاضر قدرت مرگ‌آور بودن کرونا بیش از آنفلوآنزاست اما نباید از خطرات آنفلوآنزای فصلی غافل شد.
براساس اطلاعاتی که رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت در رابطه با آنفلوآنزا در پاییز سال گذشته منتشر کرده بود «در یک فصل آنفلوآنزا حدود 20درصد مردم جامعه مبتلا می‌شوند. از آغاز فصل اخیر (پاییز 98) جمعا 103نفر از هموطنان‌مان به دنبال ابتلا به آنفلوانزا فوت کردند».