بزرگنمايي:

پیام سپاهان - اقتصاد آنلاین / با پیشرفت سریع تکنولوژی و دیجیتالی شدن فرآیندها طی سال‌های اخیر، ارز موردنیاز برای واردات تجهیزات آی‌تی و سخت‌افزارهای کامپیوتری معمولا تامین می‌شده است، اما در پی لزوم دورکاری در دوران اخیر شیوع کرونا، اهمیت و نیاز به چنین محصولاتی چندین برابر شد و تقاضای بالایی را روانه بازار این محصولات کرد.
افزایش چندین مقطعی قیمت ارز در دو سال اخیر به قدر کافی توان مردم برای خرید این محصولات را کم کرده است، ولی گویا التهاب این بازار تمامی ‌ندارد. در پی تصمیمات مرتبط با تخصیص ارز به واردکنندگان و تولید کنندگان تجهیزات آی تی، مشکلات زیادی در تزریق این کالاها به بازار ایجاد شده است و نبود کالای کافی برای پاسخ به تقاضای بازار، قیمت کالاها را در بازار به مراتب از ارزش دلاری آنها بالاتر برده است. بازار سخت‌افزار ایران دوره‌های مختلف و فراز و فرودهای گوناگونی را طی کرده است. از واردات صددرصدی تا مونتاژ و وضع تعرفه‌های مختلف، هرکدام به شکلی بر تامین محصولات موردنیاز کشور تاثیر گذاشته است و به‌رغم نبود تکنولوژی تولید سخت‌افزار در کشور و زنجیره تامین محصولات پیشرفته، مونتاژ تا حدی توانسته تقاضای بازار سخت‌افزار را تامین کند.
نبود کالای کافی و عدم اطمینان به اصالت کالاهای خارجی موجود
کارشناسان حوزه سخت افزارهای رایانه‌ای معتقدند در پی ضرورت انجام دورکاری در دوره اخیر، بازار شاهد افزایش تقاضا برای لپ‌تاپ بوده و این درحالی است که بازار لپ‌تاپ مدت‌ها بود تعادل نسبی را شاهد بود. با این حال به دلیل نبود کالای کافی در بازار، یا مصرف‌کنندگان مجبور به پرداخت قیمت‌هایی به مراتب بالاتر از ارزش واقعی محصول هستند یا کالاهای درجه چندم و قاچاق، به نام برند اصلی به آنها فروخته می‌شود.
حمید توسلی، مدیرعامل یک شرکت حوزه تکنولوژی می‌گوید: عمده قطعات موردنیاز ما به عنوان تولیدکننده ایرانی این دسته محصولات، از خارج از کشور وارد می‌شود و مشکلات ارزی ناشی از تصمیمات بانک مرکزی اختلال بسیاری در کار ما ایجاد کرده است. مداخلات دولت در این حوزه نه تنها مشکلی از این صنف حل نکرده، بلکه به دلیل تاخیرهای زمانی ایجاد شده در تخصیص، کالاها مدت طولانی در گمرک می‌مانند و تولید به دلیل نبود تجهیزات مختل می‌شود. در نهایت همین امر باعث افزایش التهاب قیمتی در بازار می‌شود. بهترین کار این است که مسوولان تخصیص ارز به صنایع را تسهیل کنند.
توسلی که از سه سال پیش عضو هیات مدیره سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران، شورای مرکزی سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور و کمیسیون سخت‌افزار است، می‌گوید: سال گذشته شاهد تخصیص مبالغ زیادی ارز به کالاهایی بودیم که امکان تولید داخلی آنها به مراتب نسبت به کالاهای فناورانه و همگام با تکنولوژی روز دنیا مقدورتر بود. پس تخصیص بهینه ارز می‌تواند تا حد بسیاری مشکل این صنعت را حل کند. در حال حاضر فاصله قیمتی ارز نیمایی با ارز بازاری بسیار کم شده و این تخصیص نه تنها مزیت خاصی ایجاد نمی‌کند، بلکه با ایجاد تاخیرهای زمانی، ضربه سختی به تولید و واردات کشور در حوزه تجهیزات فناوری اطلاعات می‌زند و در نهایت چنین شرایطی به نفع هیچ بخشی جز قاچاق نیست.
وی می‌افزاید: ترجیح ما و دیگر فعالان حوزه سخت‌افزار این است که ارز نیمایی به ما تخصیص پیدا نکند و اگر قرار است ارزی تخصیص داده شود، ارز اشخاص یا صادراتی و... باشد تا زمان تخصیص ارز کاهش پیدا کند و از فسادهای احتمالی در تخصیص‌های یارانه‌ای جلوگیری شود. حتی اگر ما با ارز آزاد اجازه واردات کالا را پیدا کنیم، با وجود قیمت نهایی بالاتر، همین که کالا در بازار موجود باشد، کمک زیادی به ثبات و وضعیت بازار خواهد بود و از طرف دیگر مصرف‌کننده نیز می‌تواند با داشتن انتخاب‌های متنوع‌تر، خرید رضایت‌بخش‌تری داشته باشد.
تلاش برای تامین نیاز بازار داخلی و بهبود خدمات
توسلی می‌گوید: با افزایش قیمت تجهیزات کامپیوتری در پی افزایش نرخ ارز و کاهش قدرت خرید، مردم در تامین نیاز خود به این کالاها برای انجام اموری مانند آنچه در دوران کرونا حس شد دچار مشکل بودند. به عنوان تولیدکننده ایرانی تلاش کردیم تا سطح امکانات محصولاتی مانند لپ‌تاپ را متناسب با نیاز کاربران خانگی تنظیم کرده و در عوض محصولاتی در رده قیمتی پایین‌تر به این دسته مخاطبان ارائه کنیم. طبیعتا لپ‌تاپ‌ها و کامپیوترهای خانگی دارای امکاناتی هستند که کاربرد چندانی برای کاربران معمولی ندارند و می‌توان با حذف آنها و ارائه محصولی با قیمت مناسب، نیاز این کاربران را رفع کرد.
در پی محدودیت‌های وارداتی اخیر، ورود قانونی بسیاری از برندهای معتبر و مورد درخواست مردم به بازار تجهیزات کامپیوتری محدود شد و عمده کالاهای موجود از این برندها در بازار از راه قاچاق تامین می‌شوند. همین امر باعث می‌شود در اصالت و سلامت این کالاها اطمینان چندانی وجود نداشته باشد و از طرف دیگر امکان ارائه گارانتی و خدمات پس از فروش معتبر برای این محصولات وجود نداشته باشد. با توجه به قیمت بالا و حساسیت این تجهیزات، خریداران ریسک زیادی متحمل می‌شوند.