پیام سپاهان - کافه بوک / کتاب درباره خوب بودن اثری از آلن دوباتن، نویسنده و فیلسوف سوئیسی است که دوره دکترای فلسفه در دانشگاه هاروارد را رها کرد تا کتاب‌های فلسفی قابل فهمی به زبان ساده بنویسد. در این کتاب دوباتن به سراغ موضوعی رفته است که احتمالا در طول روز حتی به آن فکر هم نمی‌کنیم و یا وقتی برای فکر کردن به آن نداریم. موضوع پیش پا افتاده‌ای که اگر به اندازه کافی به آن توجه کنیم احتمالا کیفیت زندگی‌مان بالاتر خواهد رفت: خوب بودن.
آلن دوباتن را می‌توان نویسنده موفقی دانست که کتاب‌هایش طرفداران زیادی دارد و در ایران نیز بسیار معروف است و شمار زیادی از کتاب‌های او ترجمه و حتی به چاپ‌های بالا رسیده است. کتاب حاضر نیز از سری کتاب‌های مدرسه زندگی – The School of Life – است که خود دوباتن از جمله اعضای هیئت موسس آن است.
مدرسه زندگی هدف خود را «یافتن پاسخ‌هایی برای پرسش‌های اساسی زندگی» تعریف کرده است. پرسش‌هایی مانند اینکه: چگونه شغل رضایت‌بخشی پیدا کنیم؟ آیا اصلا می‌توانیم از گذشته‌مان سر دربیاوریم؟ چگونه روابط خوبی با دیگران برقرار کنیم؟ چگونه جهان را تغییر دهیم
درباره این موسسه و فلسفه وجودی آن‌ها در پشت جلد کتاب چنین توضیحی آمده است:
هدف از انتشار مجموعه‌ی مدرسه‌ی زندگی پرورش هوش عاطفی به یاری فرهنگ است. باورمان این است که طیفی از جدی‌ترین معضلات ما نتیجه‌ی فقدان خودشناسی، همدلی و ارتباط است. فعالیت‌های ما در ده مرکز در اقصی نقاط جهان انجام می‌شود، از جمله لندن، آمستردام، سئول و ملبورن. فیلم‌سازی، برگزاری کلاس‌ها، ارائه خدمات درمانی و تولید سلسله‌ای از محصولات در عرصه‌ی روانشناسی از دیگر فعالیت‌های ماست. موسسه‌ی انتشاراتی مدرسه‌ی زندگی به انتشار آثاری در باب مهم‌ترین مسائل حیات فرهنگی و عاطفی معاصر می‌پردازد. مبنای انتشار عناوین، ارائه‌ی سرگرمی، آموزش، تسلی‌بخشی و دگرگونی در زندگی خوانندگان است.
کتاب درباره خوب بودن
طبیعتاً همه ما دوست داریم آدم خوبی باشیم. در آموزه‌های دینی و یا حتی خانوادگی ما تاکید بر خوب بودن همیشه وجود داشته است. اما همیشه خوب بودن ممکن است باعث شود دیگران فکر کنند ما آدم ساده‌ای هستیم. یا شاید جرات درخواست حق خود را نداریم و یا هر چیز اشتباه دیگری که در برابر یک رفتار خوب قرار می‌گیرد. در دنیای امروز بی‌جهت خوب بودن ممکن است همیشه باعث علامت سوال شود. آلن دوباتن نیز در ابتدای کتاب خوب چنین توضیح می‌دهد:
اینکه بکوشیم تا آدم خوب‌تری باشیم، آرزوی بی‌وجه و نومیدکننده‌ای به نظر می‌رسد. ما در تئوری، به خوب علاقه داریم. اما در عمل، این مفهوم به‌شکل خجالت‌آوری بی‌خاصیت، سربه‌زیر، خسته‌کننده و حتی بی‌بخار است. این روزها آدم خوبی بودن مثل این است که تنها وقتی که همه گزینه‌های دشوارتر و سودمندتری از بین رفتند، بکوشیم که آن گونه باشیم.
اما این ذهنیت و این محافظه‌کاری در برابر یک فرد خوب و یا یک رفتار خوب از کجا نشأت گرفته است؟ ممکن است بدگمانی ما ناشی از شخصیت خودمان باشد اما بدون تردید جریان‌های تاریخی نیز در این باره تاثیر دارند. از دیدگاه آلن دوباتن که طبیعتاً جوامع غربی را مورد مطالعه قرار داده است حداقل چهار جریان فرهنگی باعث پدید آمدن این بدگمانی شده است:
میراث مسیحیت: خوب اما ضعیف
میراث رومانتیسیسم: خوب اما ملال‌آور
میراث سرمایه‌داری: خوب اما ورشکسته
مثراث تن کام‌خواهی: خوب اما بی‌بخار
به عنوان مثال نویسنده در میراث سرمایه‌داری بررسی می‌کند که این فرهنگ خوی رقابتی بودن را در ما زنده می‌کند. جهانی که سرمایه‌داری بر آن حاکم است باید با قاطعیت عمل کند، مدام با سرعت پیش برود تا سهم بیشتری از بازار را در اختیار بگیرد و از خود نرمی نشان ندهد. در این جهان یک فرد خوب که مثلا بخواهد دستمزدها را بالا نگه دارد احتمالا به سرعت حذف خواهد شد.
بنابراین با توجه به این چهار میراث ما خودبه‌خود از «خوب بودن» فاصله می‌گیریم. خوشبختانه آلن دوباتن با این کتاب می‌خواهد به ما نشان دهد که هنوز می‌شود خوب بود. در واقع نویسنده امیدوار است و می‌خواهد به خواننده در جهت بهتر شدن کمک کند.
همان‌طور که اشاره شد، در بخش ابتدایی کتاب به این موضوع پراخته می‌شود که چرا ما از خوب بودن فاصله گرفته‌ایم. دو بخش بعدی به نام‌های «مهربانی» و «دلنشینی» تلاش می‌کند روش‌ها و ایده‌های خوب بودن را به ما یاد بدهد که خود شامل فصل‌های مختلفی است که عبارت است از:
مهربانی: بخشندگی – نقطه‌ضعف قدرت – بازنده‌ها و قهرمانان تراژیک – انگیزه‌ها – رنج‌کشیدن و میان‌مایگی – مودب بودن.
دلنشینی: هدف از دوستی چیست؟ – مشکل محبت بیش از حد – چگونه بر شرم فائق آییم – چرا با محبت سر به سر گذاشتن خوب و لازم است – چگونه گرم باشیم – چرا اظهار علاقه کردن مهم است – چرا آدم‌های مهربان همیشه دروغ می‌گویند – چگونه شنونده خوبی باشیم – چگونه ذهن بازی داشته باشیم – چگونه خسته‌کننده نباشیم – چگونه درباره خودمان سخن بگوییم – چگونه وراجی نکنیم – افسون آسیب‌پذیری – آزمون نهایی مهارت‌های اجتماعی.
در توضیحات روی جلد کتاب، توضیحات بیشتری در مورد کتاب درباره خوب بودن آمده است:
اغلب کتاب‌هایی که می‌خواهند ما را تغییر دهند به دنبال این هستند که ما را پولدارتر یا لاغرتر کنند. در عوض، این کتاب می‌خواهد به ما کمک کند که خوب‌تر باشیم. خوب‌تر بودن یعنی: زودرنج نبودن، صبورتر بودن، آمادگی بیشتر برای شنیدن، صمیمی‌تر بودن و گوشت‌تلخ نبودن… ممکن است خوب بودن بلافاصله باعث جذب پول و شهرت نشود، اما ویژگی بی‌اندازه مهم و چیزی است که در موقعیت‌های بغرنج پیش رویمان فراموشش می‌کنیم. این کتاب راهنمایی است برای کشف چشم‌انداز ناشناخته‌ی خوب بودن که ما را با مضامین این ویژگی فراموش شده آشنا می‌کند. در این کتاب می‌آموزیم که چگونه خیرخواه باشیم، چگونه ببخشیم، چگونه معمولی باشیم و چگونه قوت قلب دهیم. می‌آموزیم که خوبی با قدرت سازگار است و به‌هیچ‌وجه نشانه‌ی ساده‌لوحی نیست. شایسته است که از خوب بودن به عنوان یکی از برجسته‌ترین دستاوردهای انسانی دوباره پرده‌برداری شود.

جملاتی از کتاب درباره خوب بودن
سایر آدم‌ها به این خاطر این‌قدر زننده و نامطبوع هستند که دارند رنج می‌کشند. تنها دلیلی که آن‌ها ما را آزار می‌دهند این است که جایی در اعماق درونشان دارند خودشان را آزار می‌دهند. آن‌ها به این دلیل کینه‌توز و بی‌ملاحظه و بدجنس هستند که حالشان خوب نیست.
بخشش، در ریشه‌ای‌ترین معنایش، یعنی دادنِ چیزی به کسی که آن چیز را نیاز دارد اما خودش نمی‌تواند آن را داشته باشد. طبق درک عامه، این یک چیز مادی است: ما از اساس با شنیدن لفظ «بخشندگی»، دادنِ پول در ذهنمان تداعی می‌شود.
در قسمت عمده‌ای از تاریخ بشر، ایده مودب بودن در کانون برداشت ما از خوب و متمدن بودن قرار داشت. اما خیراً به مودب بودن به دیده تردید نگریسته می‌شود. در حالی که ممکن است یکسره ردش نکنی، وقتی که می‌خواهیم توضیح دهیم چرا کسی را دوست داریم یا تحسین می‌کنیم، این کلمه‌ای نیست که ناخودآگاه از آن استفاده کنیم. مودب بودن ممکن است گاهی حتی بار معنایی کاملا متضادی با معنای سنتی‌اش داشته باشد، ممکن است تا حد توهین و ناسزا معناهایی نظیر خرده‌شیشه داشتن و یا قلابی بودن داشته باشد. چه بسا یک فرد مودب حتی به وانمود کردن متهم شود و به عنوان کسی قضاوت شود که به شیوه خودش بی‌ادب است. ظهور بدگمانی جمعی ما نسبت به مودب بودن برای خودش تاریخی دارد.
شرایط بشری پر از وحشت است. ما همیشه در آستانه بی‌مهری، خطر و بدعهدی هستیم. با این حال، مشمول قواعد رفتار مودبانه نیز هستیم که به ما الزام می‌کند جوری رفتار نکنیم که گویی همواره حق به جانب ماست. به طرز فاجعه‌باری نیازمند دوست هستیم. زیرا با مردمی که به صورت سطحی آن‌ها را می‌شناسیم، خیلی کم می‌توانیم اعترافاتمان درباره رابطه وسواس‌گونه، افسوس، خشم و سردرگمی را در میان بگذاریم.
شاید چندان موافق نباشید، اما یقین بدانید که سربه‌سر گذاشتنی که با مهر و مهارت انجام شود یکی از دستاوردهای مهم انسانی است.
میل به انطباق یافتن عمیقاً با سرشت ما عجین شده است. ما موجوداتی اجتماعی با تاریخ طولانی در حال تکامل هستیم که بر اهمیت عضویت در یک گروه تاکید فراوان داریم. آدم‌های ناسازگار با جمع احتمالاً آخرین کسانی بودند که سهم خود از گوشت ماموت را دریافت می‌کردند. ما نوادگان کسانی هستیم که انطباق یافتند و بدین ترتیب به آن‌ها غذا رسید.
مشخصات کتاب
کتاب درباره خوب بودن
نویسنده: آلن دوباتن
ترجمه: عطا حشمتی
انتشارات: کتابسرای نیک
تعداد صفحات: 108
قیمت: 30500تومان