بزرگنمايي:

پیام سپاهان - ایسنا/اصفهان مستند «خانه روشنان»، به کارگردانی زهرا نیازی و تهیه‌کنندگی رسول انتشاری به بخش مستند کارآفرینی سیزدهمین جشنواره سینما حقیقت راه‌یافته است.

زهرا نیازی، کارگردان مستند «خانه روشنان» معتقد است که بناهای تاریخی و میراث گرانبهای فرهنگی در اصفهان، بر واقعیت‌هایی که بررسی آن‌ها رویکرد مردم شناسانه دارد و پرداختن به آن‌ها در روایت‌های داستانی و مستندهای سینمایی، می‌تواند به مشکلات شهر بپردازد، سایه انداخته است و ازاین‌رو با ساخت مستندهای اجتماعی می‌کوشد تا زیر پوست شهر اصفهان را به ما نشان بدهد. به بهانه راه‌یابی مستند «خانه روشنان» به سیزدهمین جشنواره سینما حقیقت، ایسنا گفت‌وشنودی با کارگردان این مستند انجام داده که مشروح آن را از نظر می‌گذرانید.
از «خانه روشنان» بگویید.
ایده اصلی این مستند از یک مجموعه ده‌ قسمتی درباره حاشیه‌نشینان، به تهیه‌کنندگی رسول انتشاری می‌آید که من هم به‌عنوان کارگردان به گروه آن‌ها اضافه شدم. با توجه به مشکلات و آسیب‌های اجتماعی که در یکی از محله‌های شرقی اصفهان وجود داشت و منجر به تاریکی و فقدان نیازهای انسانی شده بود و همچنین وجود ناهنجاری‌هایی مثل اعتیاد، فقر و ناامنی، دغدغه ساخت مستندی به اسم خانه روشنان در من پدید آمد.
برخلاف وضعیت امروز سینمای ما و بازتاب تلخی که از زندگی مردم در مناطق محروم و به‌خصوص قشر آسیب‌پذیر ارائه می‌دهد و دامنه آن در حال وسیع‌تر شدن هم هست، تلاش کرده‌ام در «خانه روشنان» از دریچه‌ای رو به روشنایی نگاه کنم تا سیاهی. در این مسیر با خانم دانش که از مددکاران و عضو انجمن خانۀ امید بودند آشنا شدم و سپس سارا موسوی به من معرفی شد.
پیش‌تر هم در این فضا فیلمی ساخته بودید؟
سه سال پیش فیلمی ساخته بودم به نام «زندگی کور نیست» که آن‌هم حال و هوای محیط بهزیستی را داشت و در آن به معضلات اجتماعی و ناهنجاری‌هایی مثل فقر، دختران فراری و ... اشاره‌ شده بود. در آن مستند نیز رگه‌هایی از روشنایی در میان‌ همه ناملایماتی که یک دختر کم‌بینا می‌دید را به تصویر کشیدم و نگاه مهرورزانه او را به خانواده و دنیای پیرامونش نشان دادم.
کارهای ابتدایی شما در حیطه سینمای داستانی بود، چرا به مستند روی آوردید؟
حتی در همان دو کار داستانیِ دانشجویی ابتدایی من ردپایی از مستند را می‌توان دید؛ برای مثال در یکی از کارها از طب سنتی و زالو درمانی استفاده کرده بودم و همین موجب شد که به سمت سینمای مستند بروم البته انجام پژوهش‌های مستند در دانشگاه و مرور کارهای مستندسازان مطرح ایران در این گرایش بی‌تأثیر نبود، به‌ویژه کارهای عباس کیارستمی که مرز بین مستند و داستانی است. «باد جن»، «خانه سیاه» و دیگر مستندهای فاخر دهه‌های پیشین، خواسته و ناخواسته مرا به این سمت سوق داد و دوست داشتم فضای مستند را هم تجربه کنم تا با واقعیت‌ها بیشتر دست‌وپنجه نرم کرده باشم. اما علاقه من به ساخت فیلم‌های داستانی کم نشده و مستند صرف هم دیگر رضایت مرا جلب نمی‌کند؛ به همین دلیل دوست دارم مسئلۀ تخیل و جریان سیال ذهن دوباره در کارهایم نمود پیدا کند.

وضعیت سینمای مستند اصفهان را چطور ارزیابی می‌کنید؟
فکر می‌کنم در اصفهان، بناهای تاریخی و میراث گران‌بهای فرهنگی، بر واقعیت‌هایی که بررسی آن‌ها رویکرد مردم شناسانه دارد و پرداختن به آن‌ها در روایت‌های داستانی و مستندهای سینمایی می‌تواند به مشکلات زیرپوست شهر بپردازد، سایه انداخته است. به همین دلیل فهرستی از این مشکلات را تهیه‌ کرده و تاکنون مستندهایی درباره بیماری ‌ام اس، سرطان پستان و تأثیراتی که این دو بیماری شایع بر زندگی مبتلایان و خانواده آن‌ها دارد ساخته‌ام، همچنین مستند دیگری درباره زاون قوکاسیان و دانشکده سوره.
امسال تعداد فیلم‌هایی که از اصفهان به جشنواره حقیقت راه‌یافته، رشد بیشتری نسبت به سال‌های قبل داشته است؛ این یعنی حال سینمای مستند اصفهان خوب است؟
این یعنی ظرفیت و پتانسیل مستندسازی در اصفهان بالاست و به نهادها و سازمان‌هایی که عنوان فرهنگی را یدک می‌کشند و قدمی برای ساخت فیلم مستند برنمی‌دارند نیز، تنه می‌زند. متأسفانه صنف سینمای مستند در اصفهان فعال نیست و این موجب می‌شود که مطالبه فیلم‌سازان این حوزه هدفمند نباشد. مستند خانه روشنان یک قسمت از آن مجموعه درباره حاشیه‌نشینی است که پارتیزانی ساخته شد و تلویزیون بعد از گذشت یک سال هنوز با ما تسویه‌ حساب نکرده است. امیدوارم که صداوسیمای اصفهان برای ساخت چنین مستندهایی اقداماتی جدی‌تر انجام بدهند چون فکر می‌کنم به‌اندازه کافی به بناهای تاریخی این شهر پرداخته‌شده و نیاز امروز سینمای مستند، مرور زندگی مردم عادی و رسیدگی به مشکلات آن‌ها با نگرش زیبایی شناسانه و هنری است تا فرهنگ شفاهی ما هر چه بیشتر حفظ شود.
انتهای پیام