بزرگنمايي:

پیام سپاهان - کاشان- کتاب «رساله در علم حساب» اثر قوام‌الدین بیدگلی، ریاضیدان سده‌های نهم و دهم هجری قمری در آیینی با حضور جمعی از علاقه‌مندان به میزبانی دانشگاه کاشان رونمایی شد.

مصحح و محقق کتاب روز دوشنبه در این آیین گفت: بر اساس قرائن قوام‌الدین بیدگلی حنفی یکی از ریاضیدانان گمنام ایرانی سده 9 یا 10 هجری قمری است که از دوران زندگی‌اش اطلاعی در دست نیست اما رساله‌ای به زبان فارسی از وی در حساب و هندسه بجا مانده است.
محمدرضا عرشی بیان کرد: نسخه خطی این رساله تک نسخه و منحصر به فرد است و هنگام پژوهش‌ها به طور اتفاقی چهار سال پیش در مرکز احیای میراث اسلامی قم با این نسخه آشنا شدم که تصمیم به معرفی این دانشمند خطه قدیم کاشان و اثر ریاضی وی گرفتم.
وی افزود: متن رساله قوام‌الدین بیدگلی در قسمت تقسیم از روش جدول استفاده کرده که این روش ابداعی غیاث الدین جمشید کاشانی، دانشمند سده نهم ه.ق بوده و این سند مشخص می‌کند قوام‌الدین پس از این تاریخ فعالیت علمی داشته است.
این پژوهشگر تاریخ علم با اشاره به استفاده از روش قیاس علمی برای تصحیح این رساله تشریح کرد: در این رساله جهت مطابقت دادن مطالب ریاضیات قدیم با اصطلاحات امروزی و همچنین با هدف استفاده کتاب برای کسانی که آشنایی چندانی با متون ریاضیات قدیم ندارند، به زبان امروزی برگردانده شد.
محقق و عضو هیات علمی دانشگاه کاشان نیز اظهار کرد: قوام‌الدین بیدگلی، صاحب رساله علم حساب یک شخصیت تاریخی قابل احترام است و در عصری که نگارش کتاب کار راحتی نبوده، همین که رساله‌ای در علم ریاضی داشته، بسیار مهم و قابل تامل به نظر می‌رسد.
علیرضا اشرفی اضافه کرد: اگر قوام‌الدین بیدگلی پیش از غیاث‌الدین جمشید کاشانی زندگی می‌کرده، با توجه به نوشته‌ها و روش مشابه توانسته روی جمشید کاشانی تاثیر بگذارد و اگر هم عصر غیاث‌الدین جمشید بوده، به طور قطع دانشمند سطح پایینی نبوده است.
وی تاکید کرد: غیاث‌الدین جمشید کاشانی یکی از دانشمندان تراز اول جهان در دوره خودش بود کتاب مفتاح الحساب این ریاضیدان، یکی از استثنایی‌ترین کتاب‌های آموزشی در دنیا است که سال‌ها بعد حکومت عثمانی در سراسر قلمرو خود استفاده می‌کرد.
این استاد دانشگاه ادامه داد: فرهنگ و تمدن کاشان در رشته ریاضیات و سایر علوم شخصیت‌های بزرگی به جهان علم داده و امروزه باید با ایجاد مرکزی پژوهشی قوی نسبت به شناسایی دانشمندان گمنام این شهر اقدام کرد.
کتاب «رساله در علم حساب» اثر قوام‌الدین بیدگلی در 212 صفحه از سوی انتشارات ارمغان در قطع وزیری به چاپ رسیده است.
برچسب‌ها
کتابخانه ایرنا دانشگاه کاشان رونمایی پوستر