بزرگنمايي:

پیام سپاهان - اصفهان - تکمیل و ساختمان سد و تونل سوم کوهرنگ که یکی از قول‌های اجرانشده دولت در سفر استانی به مردم اصفهان است، می‌تواند به حیات دائمی زاینده‌رود و سرپا ماندن تمامی ارکان نصف جهان کمک کند.
 بهمن‌ماه سال 93، اصفهان میزبان سیزدهمین سفر استانی حسن روحانی، رئیس جمهور و هیئت دولت بود که در جریان این سفر 38 طرح کلی مصوب شد؛ در میان طرح‌های مذکور تاکید بر تکمیل ساختمان سد و تونل سوم کوهرنگ از مهم ترین طرحهای نا تمامی است که به چشم می‌آید که در عملیاتی شدن چندین قول مهم دیگر رئیس جمهور مانند جاری بودن زاینده رود، تامین حق آبه گاوخونی نقش دارد، مصوبه ای که به نظر می رسد به نتیجه نرسیدن آن با تعلل‌های عمدی همراه بوده است.
پروژه‌ای که عملیات اجرایی تونل آن در سال 77 و با هدف تامین آب به میزان حدود 255 میلیون متر مکعب در سال برای تامین بخشی از کمبود آب منطقه مرکزی ایران آغاز شد؛ قرارداد ساخت سد تونل سوم کوهرنگ نیز در سال 89 بسته شد و قرار بود سال 93 به بهره برداری برسد اما همچنان این پروژه به بهره برداری نرسیده است.
فعالان محیط زیستی اصفهان با وجود تمام حواشی و شایعاتی که در خصوص این پروژه وجود دارد، نسبت به عدم تکمیل آن انتقاد دارند؛ مانند متین مولایی، یکی از همین فعالان محیط زیستی که از آخرین وضعیت مشاهده شده توسط خود از سد کوهرنگ 3 در روزهای اخیر را در گفت و گو با خبرنگار مهر این گونه روایت می‌کند: «هنوز لجن برداری زیر فونداسیون سد به اتمام نرسیده است و همچنان 350 هزار متر مکعب خاکبرداری فونداسیون سد باقیمانده است؛ از این مقدار 260 هزار متر مکعب لجن و آبرفتی است و با توجه به نزدیکی زمستان در واقع ادامه خاکبرداری پس از مدت کوتاهی، به پس از فصل سرد سال موکول خواهد شد.»
حداقل دو زمستان دیگر تا تکمیل پروژه باقی است
وی افزود: به عبارتی باید از بستر رودخانه 51 متر خاکبرداری انجام شود تا عملیات حفاری به زیر فونداسیون برسد که اکنون این میزان به تراز 2140 رسیده است، یعنی از تراز 2156 کف رودخونه 16 متر کنده شده و باید 35 متر دیگر برای ریختن فونداسیون خاکبرداری شود.
این فعال محیط زیستی اصفهان ادامه داد: نزدیک به 40 درصد گالری‌های مورد نیاز در سد نیز باقی مانده است و اگر مشکلات پیشین بر سر راه پیش نیاد تا تابستان خاکبرداری فونداسیون تمام شده و سال آینده بتن‌ریزی آن آغاز خواهد شد، بر این اساس به دلیل برخورد زمانی این مرحله با زمستان بعدی، عملا تا دو سال آینده نمی‌توان شاهد بهره‌برداری از این پروژه بود.
این سخنان توسط حجت‌الله غلامی، معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار اصفهان نیز مورد تایید قرار گرفته بود.
وی درباره زمان بهره‌برداری از سد و تونل کوهرنگ در جمع رسانه ها اظهار داشت: بر اساس برنامه زمانبندی تونل کوهرنگ و سد سوم در سال 1400 آبگیری می‌شود که با تحقق این مهم، بخشی از مشکلات آب استان اصفهان در حوزه آشامیدنی، صنعتی و کشاورزی تأمین خواهد شد.
از تعمد مجری پروژه تا ادعای مردم محلی
اما مولایی که چند سال است در جریان اتفاقات پیرامون این پروژه قرار گرفته است، از کند پیش رفتن این پروژه عظیم اصفهان سخن گفت و در این ارتباط اظهار داشت: مشکلاتی که بر سر راه این پروژه وجود دارد و موجب شده هنوز نتوانیم شاهد به نتیجه رسیدن قول سفر پنج سال پیش دولت باشیم، فراوان است.
وی ابراز داشت: به ‌طور مثال مردم محلی هر مکانی که برای واریانت و بنچ مارک انتخاب می‌شده را با کاشت درخت مدعی مالکیت زمین آن شده و با شکایت از آب منطقه‌ای از متصدیان پروژه خسارت دریافت می‌کردند که این مسئله پروژه را متوقف نگه می‌داشت.
روند کند تکمیل سد کوهرنگ 3 واسطه ای برای وصول مطالبات مجری پروژه از دولت
این فعال محیط زیستی اضافه کرد: شرکت سابیر مجری پروژه با ادامه کُند روند تکمیل تونل و سد کوهرنگ 3، سعی در وصول مطالباتش از دولت در خصوص خط شش مترو تهران دارد؛ کندی و تعطیلی که با عدم تامین منابع مالی در سال‌های گذشته، مخالفت‌های محیط زیست و برخورد پروژه تونل با گسل زرآب تشدید نیز شد.
البته منابع مالی آنطور که نمایندگان مردم اصفهان در مجلس می‌گویند دیگر نمی‌تواند بهانه مناسبی برای توقف پروژه باشد.
حمیدرضا فولادگر نماینده مجلس مدعی است سد و تونل سوم هیچ مشکل مالی ندارند و کُندی کار مربوط به شرکت پیمانکار، شرکت مشاور و خود وزارت نیرو است.
حسینعلی حاجی دلیگانی، دیگر نماینده اصفهان نیز، عدم مدیریت وزارت نیرو را مهم‌ترین عامل اختلاف افکنی و تشدید کندی پروژه می‌داند و در این ارتباط اظهار داشت: وزیران نیرو نمی‌خواهند یک مسئله را ریشه‌ای حل کنند؛ باید در این راستا یک گفتمان به‌درستی بیان شود، مردم اصفهان و خوزستان و چهارمحال و بختیاری با یکدیگر هیچ مشکلی ندارند اما وقتی مدیریت مشکل داشته باشد این امر برای برخی افراد توهم ایجاد می‌کند و رفتارهای خاصی از خود نشان می‌دهند.
بگیر و ببند زاینده رود و قولهایی که بر سراب استوار است
اما علاوه بر مصوبات سفر رئیس جمهور در سال 93، یکی از مهم ترین قولهایی که در سفر انتخاباتی رئیس جمهور به اصفهان علاوه بر سفر سال 93 مطرح شد در ارتباط با ایجاد جریان دائمی زاینده رود بود، قولی که در طول سالهای گذشته مورد بی توجهی تام قرار گرفته است و حتی وزرا و معاونان رئیس جمهور در سفر به اصفهان، سوالات خبرنگاران و مردم در ارتباط با دلیل اجرایی نشدن قول ریئس جمهور را، با بی توجهی و یا پاسخهای بی ربط از سر رد می کردند.
نکته جالب اینکه امسال با نزدیک شدن به ایام انتخابات اندک آبی به زاینده رود تخصیص یافته است که به نظر می رسد بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد چراکه هنوز شاهد یک قول محکم در ارتباط با جریان دائمی زاینده رود نیستیم و از ابتدای سال تاکنون هر ماه هزاران شرط و شروط توسط مسئولان برای جاری بودن زاینده رود مطرح می شود در حالیکه دلیل این همه منت بر سر مردم اصفهان در شرایطی که برای تمام این موارد مصوبلات قانونی وجود دارد مشخص نیست.
تشکیل ستاد احیای زاینده رود سوار بر امواج قولهای کاغذی
این قول نیز همانند تشکیل ستاد احیای زاینده رود که پس از استعفای دسته جمعی نمایندگان اصفهان مطرح شد هنوز بر روی امواج قولهای کاغذی سوار است و جنبه عملیاتی نیافته است.
از سویی حق آبه محیط زیست پس از آب شرب در اولویت نخست قرار دارد و این در حالی است که گویی در طول سالهای گذشته هیچ گزارش و نظر کارشناسی نتوانسته است در دل مسئولان خوفی از خشک بودن تالاب گاوخونی و خطرات ناشی از پراکنش ریزگردهای آن بیافکند اما در کمال تعجب از دو هفته پیش آب منطقه ای اصفهان تبلیغات گسترده ای در ارتباط با جریان لحظه به لحظه آب به سمت گاوخونی را آغاز کرد به نوعی که بدون رسیدن آب به تالاب گاوخونی حتی در ارتباط با میزان آب تخصیص یافته اظهار نظر کرد که بنا به گفته های کارشناسان محیط زیست این امر رد شد.
در این ارتباط فعال محیط زیستی در گفت و گو با مهر با اشاره به اینکه تنها مرجع اظهار نظر درباره گاوخونی سازمان محیط زیست است؛ میزان تخصیص سه میلیون مترمکعب آب به گاوخونی را رد کرد و اظهار داشت: تنها پس از رسیدن آب به گاوخونی آن هم از منطقه شاخ کنار می توان در ارتباط با آب تخصیص یافته اظهار نظر کرد و این در حالی است که آی منطقه ای اصفهان محاسباتی از سد رودشتین در این ارتباط داشت.
رضا خلیلی ورزنه با بیان اینکه تنها راه احیای گاوخونی جریان دایمی زاینده رود است، ابراز داشت: آب تخصیص یافته کنونی بسیار اندک است و می توان گفت تنها سیلاب های سال جاری تاثیر اندگی در آبگیر شدن تالاب داشته است.
کمک تونل و سد به دائمی ماندن زاینده‌رود
بدین ترتیب به نظر می رسد که وزارت نیرو نه تنها در عملیاتی کردن مصوبه اجرای تونل کوهرنگ، بلکه در ارتباط با قول بزرگ دولت در سفر استانی خود به مردم اصفهان یعنی جاری ماندن آب رودخانه زاینده رود در اصفهان به عنوان عرصه ای ملی و جهانی نیز ضعیف عمل کرده است و همچنان با بهره‌برداری‌های غیرقانونی و مغایر با موازین محیط زیستی، شاهد تبدیل زاینده‌رود از یک رودخانه دائمی به فصلی هستیم.
باز کردن و بستن بیهوده رودخانه زاینده‌رود در سال‌های اخیر اظهر من الشمس بوده و خاطر فعالان محیط زیست را آزرده کرده است؛ امری که اهمیت آن نه تنها در امور زیست محیطی بلکه بر حیات تمامی ارکان نصف جهان حتی عرصه میراثی آن تاثیرگذار خواهد بود که یکی از این موارد به گفته شهردار اصفهان تهدید دستاوردهای تمدنی اصفهان است.
قدرت‌الله نوروزی در این ارتباط اظهار داشت: سفره‌های آب زیرزمینی خشکیده و فرونشست اصفهان را تهدید می کند؛ اگر چاره‌ای اندیشیده نشود و برای تونل سوم کوهرنگ و سد بهشت آباد برنامه ریزی نکنیم، بزرگترین دستاورد بشری در اصفهان مورد تهدید قرار می گیرد.
نوروزی از ساخت تونل و سد کوهرنگ سه دفاع کردو در این ارتباط بیان دشت: این پروژه دارای قواعدی است که محیط زیست تخریب نشود، حقوق قانونی و شرعی مردم رعایت شود و توسعه پایدار تحقق یابد ولی برداشت‌های غیرمجاز، تخصیص‌های غیر منطقی، توسعه برداشت از بخش‌های مختلف و اقدامات نامناسب و بی ارتباط با محیط زیست، امروز حادثه‌ای را آفریده که بیم آن می‌رود که اصفهان دچار فرونشست شود .
قطار سریع السیر اصفهان قم، پروژهای که روی ریل اجرا نرفت
حسن روحانی در کنار وعده‌های گوناگون رییس جمهوری از جمله جاری شدن دائمی زاینده رود (که کارشناسان معتقدند اگر باران‌های سیل آسا نیامده بود همچنان خشک باقی می‌ماند) قرار بود تا آغاز دولت دوازدهم قطار سریع السیر اصفهان قم را به پایان برساند اما این پروژه نیز تا کنون تنها بیش از 5 درصد پیشرفت داشته است.
پیشرفت حلزونی متروی اصفهان
برای نخستین بار پیشنهاد ساخت مترو اصفهان در اوایل دهه 40 داده شد و از نیمه‌های دهه شصت مطالعات و بررسی‌ها و رایزنی‌ها برای مترو اصفهان آغاز شد.
این پروژه بالاخره پس 18 سال به نتیجه رسید اما تنها یک خط آن تاکنون فعال شده است، خطی که افتخار داشت تا سه بار در ایام مختلف از جمله هفته دولت نزدیک به انتخابات افتتاح شود اما هنوز در ایستگاه های مختلف با نقصان هایی روبرو است به نوعی که در ماه های اخیر با نشتی آبهای زیرزمینی در این فضا مواجه هستیم و از سویی مترو اصفهان هنوز چاره ساز معضلات ترافیکی کلانشهر اصفهان نیست.
مصوبات مهم و قولهایی انتخاباتی رئیس جمهور پس از پنج سال هنوز به مقصد نرسیده است به نوعی که هنوز تکلیف مهمترین مصوبات سرنوشت ساز دولت در ارتباط با اصفهان مشخص نیست؛ اینکه آیا یک روز قطار قولهای محکم دولت در ارتباط با جریان دایمی زاینده رود، تعیین تکلیف حق آبه کشاورزی و محیط زیست و ساخت تونل سوم کوهرنگ به عنوان تنها امید رفع مشکلات آبی اصفهان بر روی ریل می نشیند یا خیر موضوعی است که تنها زمان به آن پاسخ خواهد داد، جوابی که شاید در قلب تاریخ و برای آیندگان نیز حک شود.