بزرگنمايي:

پیام سپاهان - اسفندماه 1397، 44 چنار 20 ساله، جایگزین بخشی از چنارهای 400 ساله‌ای شد که طی عملیات حفاری مترو در چهارباغ عباسی اصفهان از بین رفته بود و به نظر می‌رسید که مدیریت شهری جدید به اهمیت درخت، به‌ویژه در محور چهار «باغ» واقف باشد اما ریشه‌های بیرون زده از خاکِ درختان بسیاری که حالا قربانی صفوی‌سازی چهارباغ می‌شوند، خلاف این نکته را ثابت می‌کند.

 درست هم‌زمان با گسترش مغازه‌هایی که غذای قرن بیست‌ویک را روی میز و صندلی‌های پلاستیکی‌شان در پیاده راه «گذر فرهنگی چهارباغ» به مردم ارائه می‌کنند و دور و برشان هر روز مملو از گلدان‌های سیاه، با کاج‌هایِ کوچکِ قابل‌انتقال، به سبک خیابان‌های اروپایی می‌شود، محور میانی چهارباغ نیز دارد به شکل و شمایل 400 سال پیش برمی‌گردد، تا با چند حوض و جوی آب، یادی از شکوه صفوی‌اش کرده باشد.
برای نیل بدین مهم، بخشی از منظر محور میانی چهارباغ با گونی و ورقه‌های فلزی پوشانده شده و پشت این پنهان‌سازی، می‌توان گودال‌هایی را دید که درست تا کنار تنه درختانِ جان به در برده از عبورِ تلخ مترو، پیش‌ رفته‌اند؛ گودال‌هایی که از گوشه گوشه آن، ریشه درخت‌های چهارباغ بیرون زده و اگر گوش شنوایی باشد ناله‌شان را خواهد شنید.
آن‌طور که سعید سهرابی، مدیر محور چهارباغ  می‌گوید: «در این محدوده باید لوله‌های غلاف گذاری شده، زیر زمین تعبیه شود تا تأسیسات گاز، مخابرات و ... از آن عبور کند که سال‌ها بعد مجبور به برداشتن سنگفرش‌ها نباشند و به همین منظور، سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان گودال‌هایی را در محور میانی حفر کرده است.»

شگفت اینکه در قسمت‌های در معرض دیدِ چهارباغ، ریشه چند تک‌درخت با پلاستیک پوشانده شده اما ریشه‌هایِ بیرون از خاکِ درختان بسیاری که در محدوده بسته‌شده کارگاهی قرار دارند، نه‌تنها محافظی ندارند بلکه در آن وضع ناخوشایند، سنگینی لوله‌ها و ابزارآلات صفوی سازی چهارباغ را نیز بر دوششان حمل می‌کنند!

در نظر نگرفتن اختلاف سطح حوض‌های آب با درختان و ریشه‌هایشان، عامل بروز وضعیت ناگواری است که امروز، چهارباغ به آن دچار است. سهرابی، دراین‌باره تصریح می‌کند: «در برخی از بخش‌های محور میانی به‌ویژه روبروی خیابان شیخ بهایی، بین حوض‌ها و محور پیاده راه، اختلاف سطح ایجادشده و ما نیز نقدهایی به این مسئله داشته‌ایم. قرار بوده آن‌ها جانب رعایت را نگهدارند و کد ارتفاعی را نیز تا حدی اصلاح‌ کرده‌اند. احتمالاً به خاطر شیب آب جوی‌ها و مسائلی مثل برگشت نکردن آب، سطح سازه‌های محور میانی را پایین در نظر گرفته‌اند. انشاالله تدبیری بیندیشند که حاصل کار خوب باشد و این اختلاف سطح به چشم نیاید.»

نظر فریده روشن، عضو کمیسیون محیط زیست شورای اسلامی شهر اصفهان را درباره وضعیت درختان این محور جویا می‌شویم و می‌گوید: «همین چند روز پیش با خانم مرتضایی‌نژاد، مدیر عامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان درباره وضعیت درختان چهارباغ گفت‌وگو کردم و ایشان گفتند که حواسشان هست، مرتب ناظر و بازرس می‌فرستند و آن‌ها اطمینان داده‌اند که مشکلی درختان این محدوده را تهدید نمی‌کند.»
فروغ مرتضایی‌نژاد، مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان نیز خاطر نشان می‌کند: «طبق دستورالعمل میراث فرهنگی قرار است که آب‌نمایی در محور میانی ساخته شود و سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان نیز بر این امر نظارت دارد. چندین بار کار تعطیل شده و حتی برای تک درخت‌ها دستورالعمل فرستاده‌ایم، به این معنی که نظارت داریم. آن‌ها نیز به ما قول داده‌اند که حین عملیات عمرانی کمترین آسیب به درختان وارد شود.»
او درباره چرایی اختلاف سطح درختان چهارباغ با آب‌نمای در حال ساخت آن تصریح می‌کند: «اصرار میراث فرهنگی بر این بوده که کف این آب‌نما باید مطابق با چهارباغ قدیم ساخته شود و این طرح را مصوب کرده است اما با نظر کارشناسی در حال انجام برنامه‌ریزی‌هایی هستیم که مشکلات را به حداقل برسانیم. ایراد هست اما آن را رفع خواهیم کرد. هر هفته جلسه‌های متعددی ویژه چهارباغ در سازمان برگزار و امور آن نیز با نظر کارشناسان بررسی و سپس برنامه‌هایی مرتبط با آن در نظر گرفته می‌شود.»

مرتضایی‌نژاد در واکنش به اظهارات مبنی بر چرایی عملکردی دوگانه در خصوص پوشاندن ریشه درخت‌های در معرض دید و نپوشاندن ریشه درختان محدوده‌ای که در معرض دید نیست تاکید می‌کند: «کارشناسان ما مرتب نظارت دارند و در این باره برنامه‌ریزی می‌شود اما به هر حال، عملیات عمرانی همیشه با مشکلاتی این چنین مواجه است.»
مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان، همچنین اطمینان می‌دهد که عصر 18 مهرماه، بازرسی را برای بازبینی مجدد وضعیت درختان چهارباغ به این محل بفرستد.
روی دیواره ورقه‌های فلزی پوشاننده محدوده کارگاهی چهارباغ، به همت سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان، تصاویری از آینده محور میانی، روی چند بنر نقش بسته که در آن، حوضی میانه است و درخت‌هایی با نظم و ترتیب دور آن را احاطه کرده‌اند اما حقیقت این است که درخت‌های محور میانی در یک ردیف منظم قرار ندارند و به نظر می‌رسد که طراحان این محور، در پی تطبیق درخت‌ها با حوضی بوده‌اند که هنوز ساخته نشده و نه تطبیق حوض با درخت‌ها، حال‌آنکه هویت چهارباغ به همین درختانِ غیرقابل انتقال است، نه حوض‌هایی که روزگاری بوده و سال‌هاست که دیگر نیست.
انتهای پیام