بزرگنمايي:

پیام سپاهان - اصفهان- تغییر نگرش تهیه پایان نامه‌های دانشجویی دانشگاه‌های اصفهان به تاکید کارشناسان از مقاله‌ به سمت مشکل‌محوری اجتناب ناپذیر است، این راهبرد موجب می شود تا دایره المعارفی از چالشها و نیازهای شهرستانها تهیه تا با ارایه راهکارهای علمی، علاوه بر استفاده بهینه از زمان، اعتبار، سرمایه‌گذاری اصولی، اشتغالزایی، توسعه پایدار و رفاه هر منطقه تامین شود.

پایان نامه‌ها اصلی‌ترین خروجی و دستاورد علمی هر دانشگاهست که ثمره عمر علمی یک دانشجو در مقاطع مختلف محسوب می شود که متأسفانه امروز در دانشگاه‌های کشور این پایان نامه‌ها به نوعی به رفع تکلیف تبدیل شدند که با صرف هزینه‌های هنگفت و استفاده از منابع و مواد گرانقیمت تهیه می‌شوند.
برآیند آمارهای رسمی و همچنین اعتراف خود متولیان دانشگاه‌ها نشان می دهد که اغلب پایان نامه‌ها و یافته‌های علمی دانشگاه‌ها کاربرد علمی و عملی برای جامعه ندارد و برنامه‌ریزان امر و نظام آموزشی نیز همچنان از کنار این چالش اساسی می‌گذرند.
بنا به اظهار مسوولان امر تعداد رساله‌هایی که تقاضا محور بوده و همراه با پروژه ای از بیرون دانشگاه باشند، بسیار پایین است و شاید زیر یک تا یک درصد باشد.
کارشناسان امر معتقدند اکنون میلیارد ریال اعتبار صرف تهیه پایان نامه‌های دانشگاه‌های کشور می‌شود که کارایی و نفعی برای جامعه ندارد و برغم وجود مشکلات عدیده در استانهای کشور، همچنان این روند غلط ادامه می‌یابد و وقت نیروی انسانی و منابع کشور هدر می‌رود و کسی هم پاسخگو نیست.
از عمده‌ترین دلایلی که کارشناسان به عنوان غیرکاربردی بودن دستاوردهای دانشجویی در قالب پایان‌نامه یا تحقیقاتی از این دست به آن اشاره می‌کنند، از جمله فقدان ارتباط دانشگاه با صنعت و جامعه است، این که این موضوع از چه عواملی ناشی می‌شود، نیازمند بررسی کارشناسی همه جانبه است.
استفاده از ظرفیت‌های دانشگاه‌ها برای حل مشکل کشور با تغییر ساختار ارتقا استادان از مقاله‌محوری به مشکل‌محوری امکان پذیر است که با توجه به ظرفیت‌های موجود، دانشگاه‌ها می‌تواند نقش مؤثری در حل معضلات و چالش‌های هر منطقه از استانها داشته باشد.
قدرت و توان اقتصادی یک کشور و نیز دستیابی به پیشرفت هـای علمی و تکنولوژیکی به منظور کسب توان رقابت در عرصۀ بین المللی به اعتقاد برخی از کارشناسان تا حد زیادی بستگی به تعامل و ارتباط مثبت دانشگاه با صنعت و محیط کار دارد.
هر چه ارتباط بین صنعت و دانشگاه ضعیف باشد، توسعه فناوری به کندی صورت می‌گیرد؛ در نهایت موجب پیدایش کاستی در صنعت، وابستگی صنعتی، بهره برداری نامطلوب از منابع طبیعـی، اتلاف سرمایه های اجتماعی و نظایر آن خواهد شد.
آنچه امروز سنگ بنا و ریل توسعه بسیاری از کشورها در عرصه صنعتی و تولید را تشکیل می‌دهد، بهره مندی مستمر از یافته های علمی دانشگاه‌ها در روند تولید است که برخی از کوچک‌ترین کشورها را به بزرگ‌ترین و با کیفیت‌ترین تولید کنندگان جهان تبدیل کرده است.
بنا به آخرین گزارش موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی وزارت علوم، در ایران دو هزار و 800 مرکز آموزش عالی وجود دارد و بیش از چهار میلیون دانشجو در این دانشگاه‌ها مشغول تحصیل هستند.
این در حالی است که کشور چین به عنوان دومین اقتصاد بزرگ دنیا و جمعیتی حدود 18 برابر جمعیت ایران ، تعداد دو هزار و 400 دانشگاه دارد. در این میان کشورهایی همچون هند، کره جنوبی، ژاپن، سنگاپور و مالزی تعداد دانشگاه‌هایشان در مقایسه با ایران ناچیز است؛ اما از توان صنعتی و تولید و همچنین اشتغال زایی بالایی برخودارند و کمتر تحصیل کرده‌ای را در این کشورها می‌توان یافت که مدرک به دست، خانه نشین باشند.
مهم‌ترین عامل توسعه صنعتی در این کشورها، ارتباط مؤثر و قوی دانشگاه و صنعت است؛ ارتباطی که سبب می‌شود بیشتر یافته‌های علمی تبدیل به کالا شود و در این فرآیند، ایجاد اشتغال، یافته‌های علمی تقاضا محور، تولید با کیفیت، توسعه اقتصادی و به کارگیری دانشجو در فعالیت های صنعتی به عنوان مهم ترین دستاورد این ارتباط نمود می یابد.
بنا به اظهارات مسوولان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری حداکثر پنج تا 10 درصد پایان نامه‌های دانشجویی کاربردی و تقاضا محور است و بقیه جزوه های نظری و تئوریک یا کپی محسوب می‌شوند که بازنگری در این امر مهم نیاز ضروری امروز جامعه است و برنامه‌ریزان و متولیان امر باید هرچه زودتر این چالش اساسی نظام آموزشی را برطرف کنند.
اکنون در هر منطقه از استانهای کشور دانشگاه مستقر است که اشراف به مشکلات مناطق کوچک و بزرگ دارند که در این راستا باید طرحی جامع و صریح به گونه‌ای تعریف شود که مراکز علمی هر منطقه ا، اقدام به تهیه و تدوین مشکلات محدوده خود و در نهایت هر منطقه و یک استان کنند و دایره المعارف مشکلات استان‌ها و کشور تدوین شود نکته مهم این که نتایج حاصل پایان نامه‌ها از طرفی به حل مشکلات پرداخته و از سوی دیگر در پایان نامه‌ها اقدام به پیشنهاد پژوهش جدید و مرتبط می‌یابد.
زمانی که پایان نامه‌ها جهت حل مشکلات کشور و به ویژه محدوده واحدها سوق یابد، یکی از ضروریات در دوره‌های تحصیلات تکمیلی به ویژه دکتری، تعریف واحدهای درسی مرتبط با مشکلات طرح شده می‌باشد و نتیجه حاصل از این اقدام، پژوهش محور شدن دوره‌های دکتری با تاکید بر ارائه واحدهای درسی مرتبط با موضوع پایان نامه دکتری است.
اصفهان به عنوان دومین استان دانشگاهی کشور پس از تهران، دارای حدود 170 دانشگاه، دانشکده و مؤسسه آموزش عالی با 280 هزار دانشجو است اما با وجود چنین ظرفیتی چالش های زیادی مثل کمبودآب، محیط زیست، آسیب های اجتماعی، آمار بالای طلاق و استفاده نشدن تکنولوژی در صنعت در این استان وجود دارد که با ارتباط گیری بین دانشگاهیان و مسئولان و فعالان صنعتی بسیاری از این چالش ها قابل حل است.
  در همین ارتباط با حضور ناصر حاجیان عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اصفهان، فخر الدین نوربهبهانی استاد دروس فناوری اطلاعات دانشگاه و مهدی نادر استاد دانشگاه های اصفهان و عضو هیات علمی دانشگاه شهرکرد و فریده آقادادی دانشجوی کارشناس ارشد مهندسی عمران، آب و سازه‌های هیدرولیکی برگزار شد.
نظرات دانشگاهیان برای مسئولان مورد توجه قرار نگرفته است
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اصفهان گفت: نظرات دانشگاهیان برای مسئولان استانی و کشوری در همه عرصه ها مورد توجه قرار نگرفته و همین موضوع موجب رفع نشدن مشکلات در جامعه است.
ناصر حاجیان در این مزگرد ایرنا با اشاره به اینکه در برخی از عرصه ها گشایش های خوبی برای رفع معضل و نیاز جامعه با مشارکت دانشگاهیان و مسئولان اجرایی انجام شد، افزود: در حوزه ژنتیک، نظامی و نانو به دلیل نیاز جامعه و کاربردی بودن این علوم نظرات و توانمندی های دانشگاهیان مورد استفاده قرار گرفت و افراد نخبه جامعه به پیشرفت کشور کمک کردند اما در برخی از حوزه ها مثل آب و محیط زیست این موضوع کمتر مورد توجه بوده است.
وی بیان کرد: دانشگاه های اصفهان در حوزه ژنتیک و نظامی و برخی رشته های دیگر همکاری خوبی با نهادهای کشوری و استانی داشتند اما به دلیل ناشناخته بودن ظرفیت این مراکز در دیگر عرصه ها و هم چنین بی تفاوتی برخی از استادان نسبت به برخی از معضلات استان، مراکز علمی در این دسته از چالش ها وارد نشدند و از نظرات علمی استفاده نشده است.
وی بی توجهی نسبت به برخی از مشکلات و نبود فشار برای رفع آن ها را از عوامل استفاده نکردن از ظرفیت دانشگاه ها اعلام کرد و گفت: اگر موضوع آب و محیط زیست و چالش هایی از این قبیل از جهت لوکس بودن و یا ضرورت برای مدیران اهمیت داشت مثل عرصه های ژنتیک و نانو از توان دانشگاه ها استفاده می کردند.
دانشگاه ها برای رفع مشکلات استان راهکار بدهند
حاجیان پایداری مشکل آب اصفهان را نتیجه مقاله محوری و بی توجهی نسبت به ارائه راهکار و بهره گیری از راهکارهای علمی بیان کرد و گفت: دانشگاه ها برای رفع مشکل آب اصفهان راهکار بدهند و مسئولان از ظرفیت این مراکز و نخبگان علمی استفاده و نظرات آن ها را اجرایی کنند.
وی اضافه کرد: عبور از مقاله محوری به آسیب محوری در دانشگاه ها به توجه وزارت علوم به این موضوع و درخواست مدیران استانی و کشوری از دانشگاه ها را برای ارائه راهکار نیاز دارد و اگر در ارتقای جایگاه استاد به این موضوعات گره بخورد آنگاه شاهد تغییر دیدگاه و تغییر جایگاه دانشگاه ها از فعالیت پژوهشی و مقاله ای به سمت راهکار دهی خواهیم بود.
این استاد دانشگاه افزود: بسترسازی برای دریافت دیدگاه های نخبگان علمی و استاددان دانشگاهی در راستای حل مشکلات استان مهم است و باید این بستر با تعامل بین مسئولان دانشگاه و مسئولان ارشد استان ایجاد و چهره های علمی نیز از این فرصت استفاده کنند.
وی یادآورشد: در این بستر تعامل و همکاری مدیران چالش های حوزه مدیریتی خود را ارائه و دانشجویان و استادان با ارائه راهکار برای رفع آن ها برنامه ریزی و راهکارهای عملیاتی ارائه دهند.
وی با بیان اینکه برخی از استادان راهکارهای خوبی را برای مشکلات ارائه دادند، خاطرنشان کرد: مسائل سیاسی مانع از استفاده نظریات استادها و چهره های سیاسی شد که باید نگاه سیاسی در حوزه علمی دور شود و نظریات آن ها بیشتر مورد توجه باشد تا اینکه اول به سلایق سیاسی فرد پرداخته شود.
وی همچنین استادان را به دوری از انجام فعالیت های سیاسی و سیاسی بازی توصیه کرد و گفت: نگاه و علاقه های سیاسی نباید در تصمیم گیری و مشارکت آن ها در فعالیت های علمی وارد شود.
این پژوهشگر و نویسنده اصفهانی اضافه کرد: برای رفع مشکلات جامعه دانشگاه ها نباید مانع تراشی کنند که برخی از نهادهای علمی نسبت به فعالیت های موثر استاددان خود در حوزه های علمی بی توجه هستند و بعضا آن ها را حاشیه قرار می دهند تا اینکه نظریات آن ها اجرایی نشود.
وی خاطرنشان کرد: استاد و دانشجو باید عاشق فعالیت علمی خود باشد تا اینکه قادر به حلال مشکل و چالش بشوند و اگر عاشق کار خود نباشند و صرفا برای مدرک و حقوق کاری انجام دهند نباید انتظار رفع مشکل توسط آن ها را داشته باشیم.
وی با بیان اینکه نگاه آماری و کمی به جامعه صدمه می زند، یادآورشد: باید در حوزه فعالیت های پژوهشی کیفیت محور باشیم و کمیت را اصل و اساس قرار ندهیم که این آمارهای بالای مقاله برای رفع مشکل کاری نمی کنند و باعث می شود یک سری مطالب پژوهشی بعضا غلط به دلیل بی دقتی و نبود کیفیت در کار هم وارد اقدامات پژوهشی بشود.
وی کسب درآمد از نفت را از جمله چالش کشور بیان کرد و گفت: وابستگی نفتی باعث شده که علم و فناوری کمتر به خدمت جامعه باشد و همیشه با فروش نفت منفعت خود را به دست بیاوریم و علم و مراکز علمی جایگاهی در اقتصاد نداشته باشند.
حاجیان ایجاد بستر مناسب جهت سوق دادن دوره‌های تحصیلات تکمیلی از آموزش محور بودن به پژوهش محور شدن، جلوگیری از ضرر دادن واحدها و تعطیلی آنها و سوق دادن به سمت توسعه پایدار دانشگاه‌ها، تأمین بخشی یا تمام هزینه شهریه دانشجویان با انعقاد قراردادهای بند 6، افزایش دانشجویان دوره‌های تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد با توجه به درآمدزایی دانشجویان در حین تحصیل را از جمله نتایج استفاده از ظرفیت دانشگاه آزاد برای حل مسائل و چالش‌های کشور برشمرد.
نویسنده کتاب جامع زاینده رود خاطرنشان کرد: باید در رأس معاونت‌های پژوهشی و آموزشی دانشگاه‌ها افرادی را به کار گرفت که استاد تجاربی برای حل معضلات استان و کشور داشته باشند.
عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد خوراسگان اضافه کرد: بخشی از استادان ایران در کشورهای خارجی افرادی تأثیرگذار هستند پس بخش دیگری از آنها که در ایران هستند می‌توانند تأثیرگذار باشند.
حاجیان با بیان اینکه باید تعریفی از پیشرفت علمی دانشگاه‌ها در سطح مشکلات کشور صورت بگیرد، ادامه داد: اولویت اول کارهای پژوهشی نباید اختصاص به حل مشکلات کشور سوق پیدا کند.
وی اضافه کرد: برای انجام تحقیق و پژوهش هزینه صرف می شود و باید این هزینه ها برای کشور و جامعه اثر بخش باشد و این طرف باید بابت اعتبار و هزینه بیت المال و شخصی افراد نتیجه ای برای کشور ایجاد شود.
مقاله محوری بیش از راهکاردهی و آسیب محوری در دانشگاه ها مورد توجه است
استاد دانشگاه های استان اصفهان گفت: مقاله محوری بیش از راهکاردهی و آسیب محوری در دانشگاه ها و نزد بسیاری از استادان مورد توجه است که نیازمند بازنگری در این زمینه هستیم.
فخرالدین نور بهبهانی با اشاره به سیر تکاملی دانشگاه های دنیا، افزود: در حال حاضر دانشگاه ها از نسل سوم که تولید دانش و کارآفرینی هستند به سمت دانشگاه های نسل چهارم یعنی تحول گرا و دانشگاه های اجتماعی می روند اما این موضوع در ایران اجرایی نشد و دانشگاه ها در مسیر تخصص محوری و آموزشی که همان دانشگاه های نسل دوم است، حرکت می کنند.
بسیاری از پایانه نامه های دانشجویان بایگانی می شوند
وی با اشاره به اینکه انرژی زیادی برای پایان نامه ها و رساله های دکتری توسط دانشجو و استادان صرف می شود، تصریح کرد: بسیاری از این پایان نامه ها در بایگانی قرار می گیرد و یا اینکه موضوعات برای رفع نیاز جامعه نیست که البته با راه اندازی سامانه ساجد که ارتباط بین دانشگاه و جامعه است سعی شده نیاز کشور مطرح و دانشگاه های فعالیت علمی خود را برای رفع چالش های منطقه بکار گیرند.
استاد رشته فناوری اطلاعات دانشگاه های استان اصفهان ادامه داد: استادان دانشگاه باید دانشجویان را به این سامانه راهنمایی و هدایت کنند تا اینکه کارهای اساسی و موثری در حوزه علمی برداشته شود و فعالیت های پایان نامه ای و رساله های دانشگاهی برای رفع نیازهای جامعه باشد.
نوربهبهانی با بیان اینکه اگر دانشجویی و یا استادی بخواهد در مسیر آسیب شناسی و رفع چالش های کشور برود با موانع زیادی روبرو می شود، اظهارداشت: وجود موانع پیش روی این مسیر موجب می شود که میل و رقبت از چنین کارهایی از بین برود و بیشتر به مقاله محوری و تدوین یک پایان نامه و رساله ساده پرداخته شود.
وی نیاز به وقت و زمان زیاد برای رفع چالش ها و ارائه راهکار را یکی از مهمترین موانع پیش روی دانشجو بیان کرد و گفت: اگر دانشجویی یکی از چالش ها را انتخاب کند و به دنبال رفع راهکار برود وقت زیادی از او گرفته خواهد شد تا اطلاعات را جمع آوری و برای آن راهکار منطقی ارائه بدهد.
به اعتقاد وی در این مسیر به همکاری نهادهای اداری و متولی امر در استان نیاز دارد که به طور معمول برخی از آن ها همکاری نمی کنند و گذر از این نبود همکاری باید با ارائه راهکار دیگر برای جمع آوری همراه باشد.
به گفته این پژوهشگر پیچیدگی موضوع برای استادان و داوران پروژه های دانشگاهی بسیار مقبولیت دارد و اگر یک پژوهش پیچیده باشد سریع تر از یک پروژه ساده اما کارگشا مورد اقبال قرار می گیرد و از این رو پیشنهاد موضوع دانشجو برای رفع مشکل استان مورد تایید قرار نمی گیرد.
وی اضافه کرد: در پروژه های مقطع دکتری علوم جابه جا می شود و پژوهش ها در راستای رفع مشکل نیستند و این موضوع باعث شده در برخی از معضلات جامعه راهکاری ارائه نشود و چالش سال ها بماند تا اینکه تکنولوژی جدیدی وارد شود.
وی اختصاص مشوق برای تولید محصول و ارائه راهکار در پروژه ها را یکی از مهمترین عوامل انگیزشی برای روی آوردن دانشگاه ها به فعالیت هایی جهت رفع مشکلات کشور و استان برشمرد و گفت: وجود مشوق ها قادر به تغییر رویه از مقاله محوری به آسیب محوری در دانشگاه ها خواهد شد.
وی بازنگری در تدوین بودجه های دانشگاه ها را در تغییر مسیر از مقاله محوری به آسیب محوری اعلام کرد و افزود: در زمان حاضر اختصاص بودجه از وزارت علوم به دانشگاه ها بر اساس میزان مقاله و فعالیت های پژوهشی است و مولفه ای برای نقش دانشگاه در رفع مشکل یک منطقه در بودجه های سالانه این مراکز علمی ندارد.
وی یادآورشد: راهکاردهی برای رفع مشکلات و چالش های استان باید در ارتقا جایگاه و رتبه استادان نقش تعیین کننده ای داشته باشد تا اینکه افراد برای این حوزه سرمایه گذاری و فرصت اختصاص دهند.
نوربهبهانی معتقد است محیط دانشگاه باید انگیزه استادان و اعضای هیات علمی را برای ارائه راهکار جهت رفع معضلات کشور در رشته های مختلف فراهم سازد ولی کمتر در مراکز دانشگاهی چنین وضعی مشاهده شده و همین بی توجهی موجب فرار مغزها و یا بی تفاوتی افراد توانمند در فعالیت موثر می شود.
وی با اشاره به اینکه برخی از ارتقا جایگاه ها و گزینش استادان بر مبنای شایسته سالاری نیست، خاطرنشان کرد: بی توجهی نسبت به توانمندی های علمی یک فرد در حل یک مشکل باعث انتخاب افرادی شد که دانش و توانمندی خاصی نداشته باشند و همواره این موضوع برای دانشجویان و بسیاری از استاددان دانشگاهی چگونگی انتخاب یک فرد و یا ارتقا آن ابهام و سوال ایجاد کرده است.
این استاد دانشگاه ایجاد فرصت مطالعاتی برای استاددان در صنعت را جهت آشنایی دانشگاهیان با مشکلات جامعه پیشنهاد داد و اظهارداشت: حضور مدرسان دانشگاه در جامعه و صنعت موجب تبادل نظر و ارتباط بین این دو حوزه مهم خواهد شد و نتایج خوبی را برای جامعه به ارمغان می آورد.
وی ادامه داد: ایجاد گفتمان و نگاه ویژه به موضوع کارآفرینی با برقراری ارتباط بین صنعت و دانشگاه ایجاد می شود و دانشجویان آن ها نیز در این مسیر قرار خواهند گرفت و ناامیدی از اشتغال در بین جوانان از بین خواهد رفت.
وی اضافه کرد: چنین ارتباطی موجب تعریف رشته های جدید دانشگاهی و حذف برخی از رشته های ناکارآمد در کشور می شود و فعالیت آموزشی دانشگاه ها هدفمند و بر اساس نیاز روز جامعه رقم می خورد که تدوین برنامه آموزشی و تحصیلات بین رشته ای مثل فناوری اطلاعات که بین دو رشته سخت افزار و نرم افزار است در جامعه نیاز و به بسیار کارآمد است.
نوربهبهانی انعطاف پذیری در سرفصل های آموزشی رشته های دانشگاهی را نیز مهم بیان کرد و گفت: درس هایی که در برنامه وزارت علوم برای هر رشته تعریف شد برای استاددان محدود کننده است و اگر با پیش بینی انعطاف پذیری در این حوزه امکان تغییر برخی از دروس برای استاد وجود داشته باشد آنگاه به ارائه برنامه برای دانشجویان بر اساس ظرفیت دانشگاهی و نیاز هر استان قادر خواهیم بود.
وی یادآورشد: در سرفصل های آموزشی رشته های فنی نیاز به تعریف دروسی در صنعت است که دانشجویان به عرصه عملی و اجرایی بروند و دانش تئوری خود را اجرایی و تجربه هایی به دست آورند.
نقش دانشگاه ها در رفع نیازهای محلی پیش بینی نشده است
عضو هیات علمی دانشگاه شهرکرد گفت: نقش دانشگاه ها در رفع نیازهای محلی پیش بینی نشده و از ظرفیت مراکز علمی برای رفع مشکلات استان ها استاده نمی شود.
مهدی نادری در این میزگرد خبری ایرنا با اشاره به ضرورت استفاده از ظرفیت علمی دانشگاه ها در هر منطقه اظهارداشت: نظرات استادان و دانشجویان دانشگاه ها به عنوان قطب علمی برای توسعه پایدار و رفع نیازهای جامعه استفاده می کنند.
وی بیان کرد: از ظرفیت دانشگاه ها برای بحران های محلی باید استفاده شود و دستگاههای اداری باید زمینه این مشارکت را فراهم کنند تا اینکه از نظرات علمی استفاده شود.
عضو هیات علمی دانشگاه شهرکرد با بیان اینکه دانشگاه ها نیز ارتباطی با دستگاه های اداری هر استان ندارند، تصریح کرد: این نبود ارتباط بین مراکز و فعالیت های دانشگاهی و اجرایی کشور باعث رفع نشدن مشکلات به روش علمی است.
وی ادامه داد: برای اینکه دانشگاه ها آسیب محور باشند و به نیازهای هر منطقه بپردازند باید اعتبار بخشی به آن ها بر اساس این نوع عملکرد آن ها باشد و بودجه محلی به مراکز علمی اختصاص پیدا کند تا اینکه مشارکت بین نهادهای اداری و دانشگاهی ایجاد شود.
وی با بیان اینکه دانشگاه های اعتبارات خود را از وزارت علوم بر اساس ماموریت خود از وزارتخانه می گیرند، تصریح کرد: این اتفاق موجب جدایی بین دانشگاه ها و سازمان های اداری در استان ها شده و این چنین وضعیتی باعث ناکارآمدی نهادهای علمی و دانشگاهی در آسیب محوری شده است.
به گفته نادری نگاه آماری به مقاله نویسی در دانشگاه ها باعث هدایت فعالیت های استادان و دانشجویان به این سو شده و کمتر به سمت آسیب محوری و بررسی مشکلات می روند که این موضوع موجب خسارت به کشور و سیستم دانشگاهی است.
وی ادامه داد: مقاله نویسی برای دانشجویان و استادان یک فرصت برای ارتقای آن هاست و به همین خاطر به سمت این موضوع می روند و برای بررسی مشکلات و ارائه راهکار به دلیل اینکه امتیاز و جایگاه ویژه ای ندارد اهمیت قائل نیستند.
وی با اشاره به اینکه در تحقیق باید آمار و اطلاعات دقیق به دست بیایید، تصریح کرد: برخی از موانع پیش روی محقق باعث می شود که آمار و اطلاعات به راحتی به دست نیاید و این کمبود اطلاعات و داده ها کیفیت کار را کاهش می دهد.
این استاد دانشگاه مشغله کاری بالای اعضای هیات علمی و استادان را یکی از عوامل نبود نظارت کافی بر پژوهش های دانشجویی بیان کرد و گفت: استادان فرصت کمی را به پژوهش ها برای نظارت و هدایت و حمایت اختصاص می دهند و این موضوع مانع کارآمدی پایان نامه و مقاله ها می شود.
وی ادامه داد: اگر داده های جدید و دقیقی برای پژوهش جمع آوری شود آنگاه این فعالیت برای بهره برداری در جامعه علمی تر و کارگشا خواهد بود اما وقتی پژوهش محوری نیز آماری و بدون توجه به نیازهای جامعه و صرفا برای نمره و ارتقا باشد خاصیت خوبی برای جامعه نخواهد شد.
مقاله ها و پژوهشهای دانشگاه ها بر اساس نیازهای جامعه نیست
وی با اشاره به اینکه مقاله ها و پزوهش ها بر اساس نیاز واقعی جامعه نیست و یا نهادهای اداری از پژوهش ها استفاده نمی کنند، تصریح کرد: وقتی ارتباط بین دانشگاه و متولیان اجرایی کشور وجود ندارد و پژوهش ها گاهی دقیق نیست که در این شرایط نباید منتظر ایجاد تغییر در وضعیت ناکارآمد در حوزه های مختلف باشیم.
اعتبار بخشی از دانشگاه ها به صورت محلی تخصیص یابد
نادری با بیان اینکه اگر وقت کافی برای پژوهش ها اختصاص یابد شاهد نتایج خوبی خواهیم بود اظهارداشت: وقت کافی برای جمع آوری داده و انجام پژوهش بر اساس نیاز جامعه لازم است و باید دولت اعتبار بخشی به دانشگاه ها را به صورت محلی انجام دهد تا مسئوولان ارشد دانشگاه با بهره گیری از جنبه علمی به رفع چالش های استان خود کار کنند و دانشگاه ها در ارائه راهکار عملی برای رفع مشکلات حرکت داشته باشند.
وی اعزام نیرو به خارج از کشور برای تحقیق و بهره گیری از ظرفیت های علمی را مهم برشمرد و ادامه داد: در تاریخ کشور برخی مواقع ارتباط دانشگاهیان و دانشگاه ها با خارج از کشور قطع شد و این موضوع به پیشرفت های علمی کشور آسیب زده است و نباید این موضوع در تاریخ کشور مجدد تکرار شود.
وی ارتباط با دانشگاه های دنیا را موجب روشن بودن موتور علمی کشور بیان کرد و گفت: این ارتباط بین المللی و آشنایی با علوم جدید موجب دست یابی کشور به نیازهای روز جامعه مثل انرژی اتمی، ژنتیک و علوم شبیه سازی شد و باید برای این موضوع نگاه جامعی به علم و فناوری داشته باشیم.
مدرک گرایی مانع چالش محوری در دانشگاه ها شده است
دانشجوی کارشناس ارشد مهندسی عمران، آب و سازه‌های هیدرولیکی گفت: مدرک گرایی در بین دانشجویان و همچنین توجه این موضوع در جامعه مانع چالش محوری در دانشگاه ها شده است.
فریده آقادادی که به عنوان دانشجوی پیشتاز در ارائه پایان نامه ای برای حل مشکل آب اصفهان در این میزگرد ایرنا حضور یافت به اهمیت توجه به ارائه راهکار برای رفع مشکلات جامعه اشاره کرد و گفت: دانشجویان به دنبال اخذ مدرک و فارغ التحصیلی هستند و به همین دلیل همیشه موضوع ساده پژوهشی را انتخاب و سریع تر کار را تمام می کنند.
وی افزود: پژوهش مخزن آب سد زاینده رود و بحران خشکسالی اصفهان موضوع پایان نامه ای بود که در مقطع کارشناسی ارشد بر اساس نیاز استان اصفهان انتخاب کردم ولی سایر دانشجویان هم دوره با انتخاب موضوعات ساده سریع تر فرآیند دفاع را انجام دادند و مدرک را اخذ کردند اما این موضوع کاربردی فرصت زیادی را گرفت.
وی ادامه داد: باید انگیزه دانشجویان برای چنین پژوهش هایی تقویت شود وگرنه طولانی شدن مسیر و کارهای زیاد و همچنین صرف هزینه سود و منفعتی برای دانشجو نداشته و به همین خاطر در این مسیر قرار نمی گیرند.
این دانشجو خاطرنشان کرد: پس از دفاع پایان نامه زمینه پژوهش های دیگر برایم فراهم شد و همچنان در مسیر تحقیق و پژوهش برای حل مشکل استان هستم و این انتظار از دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد و دکتری وجود دارد که برای منطقه خود کار کنند.
وی اضافه کرد: چنین اقداماتی موجب افزایش دانش و آگاهی دانشجویان خواهد شد که باید این افراد توسط استادان راهنمایی شوند.
آقادادی ادامه داد: چالشهایی زیادی در استان اصفهان و حتی استانهای کشور وجود دارد که اگر دانشجویان هر منطقه این راهبرد را اتخاذ کنند نیازها و مشکلات کشور به صورت علمی تهیه می شود که دولت و نهادهای اجرایی باید بر این پایان نامه ها توجه اساسی کنند تا روز به روز کشور به توسعه و آبادانی دست یابد و دغدغه های مردم نیز کاهش یابد.